Blog

Κάποιος στον κόσμο εμφανίζει άνοια κάθε 3 δευτερόλεπτα. Το 2020 υπήρχαν πάνω από 55 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που ζούσαν με άνοια. Αυτός ο αριθμός εκτιμάται ότι θα διπλασιάζεται σχεδόν κάθε 20 χρόνια, φτάνοντας έτσι τα 78 εκατομμύρια το 2030 και τα 139 εκατομμύρια το 2050. Μεγάλο μέρος της αύξησης θα σημειωθεί στις αναπτυσσόμενες χώρες. Ήδη το 60% των ατόμων με άνοια ζει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, αλλά μέχρι το 2050 αυτό θα αυξηθεί στο 71%. Η ταχύτερη αύξηση του ηλικιωμένου πληθυσμού σημειώνεται στην Κίνα, την Ινδία και στους γείτονές τους στη Νότια Ασία και στο Δυτικό Ειρηνικό.

Υπάρχουν πάνω από 10 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις άνοιας κάθε χρόνο παγκοσμίως, που μεταφράζεται σε ένα νέο κρούσμα κάθε 3,2 δευτερόλεπτα.

Οικονομικές επιπτώσεις της άνοιας

Το ετήσιο παγκόσμιο κόστος της άνοιας είναι πλέον πάνω από 1,3 τρισεκατομμύρια δολάρια και αναμένεται να αυξηθεί στα 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030.
Αυτό περιλαμβάνει το κόστος που αποδίδεται στην άτυπη περίθαλψη (μη αμειβόμενη φροντίδα που παρέχεται από την οικογένεια και άλλους), το άμεσο κόστος της κοινωνικής φροντίδας (παρέχεται από επαγγελματίες της κοινοτικής φροντίδας και σε οικιακές εγκαταστάσεις) και το άμεσο κόστος της ιατρικής περίθαλψης (το κόστος της θεραπείας της άνοιας και άλλων καταστάσεων στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη).

Το άμεσο κόστος ιατρικής περίθαλψης αντιπροσωπεύει περίπου το 20% του παγκόσμιου κόστους άνοιας, ενώ το άμεσο κόστος του κοινωνικού τομέα και το κόστος άτυπης περίθαλψης αντιπροσωπεύουν περίπου το 40%. Η σχετική συμβολή της άτυπης φροντίδας είναι μεγαλύτερη στις αφρικανικές περιοχές και χαμηλότερη στη Βόρεια Αμερική, τη Δυτική Ευρώπη και ορισμένες περιοχές της Νότιας Αμερικής, ενώ το αντίστροφο ισχύει για το κόστος του κοινωνικού τομέα.

Αυτό σημαίνει ότι αν η παγκόσμια φροντίδα για την άνοια ήταν μια χώρα, θα ήταν η 14η μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.

Διάγνωση

Η έρευνα δείχνει ότι οι περισσότεροι άνθρωποι που ζουν σήμερα με άνοια δεν έχουν λάβει επίσημη διάγνωση. Σε χώρες υψηλού εισοδήματος, μόνο το 20-50% των περιπτώσεων άνοιας αναγνωρίζονται και τεκμηριώνονται στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Αυτό το «χάσμα θεραπείας» είναι σίγουρα πολύ μεγαλύτερο σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, με μια μελέτη στην Ινδία να δείχνει ότι το 90% παραμένει αδιάγνωστο. Εάν αυτά τα στατιστικά στοιχεία επεκταθούν σε άλλες χώρες παγκοσμίως, υποδηλώνει ότι περίπου τα  τρία τέταρτα των ατόμων με άνοια δεν έχουν λάβει διάγνωση και επομένως δεν έχουν πρόσβαση σε θεραπεία, φροντίδα και οργανωμένη υποστήριξη που μπορεί να προσφέρει η επίσημη διάγνωση.

• Σχεδόν το 80% του ευρύτερου κοινού ανησυχεί για την εμφάνιση άνοιας κάποια στιγμή και 1 στους 4 ανθρώπους πιστεύει ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να αποτρέψουμε την άνοια.
• Σχεδόν το 62% των επαγγελματιών υγείας παγκοσμίως πιστεύουν λανθασμένα ότι η άνοια αποτελεί μέρος της φυσιολογικής γήρανσης
• Το 35% των φροντιστών σε όλο τον κόσμο δήλωσαν ότι έχουν κρύψει τη διάγνωση της άνοιας ενός μέλους της οικογένειας
• Πάνω από το 50% των φροντιστών παγκοσμίως δηλώνουν ότι η υγεία τους έχει υποφέρει ως αποτέλεσμα των ευθυνών της φροντίδας, ακόμη και όταν εκφράζουν θετικά συναισθήματα για τον ρόλο τους.

Η άνοια και η νόσος Αλτσχάιμερ: Η επιδημία του 21ου αιώνα. Τι συμβαίνει στην Ελλάδα

Σύµφωνα µε πρόσφατα στατιστικά στοιχεία, στη χώρα μας 250.000 άτομα πάσχουν από άνοια και 350.000 άτομα από ήπια νοητική διαταραχή, που είναι προστάδιο της άνοιας. Aν συνυπολογίσουμε ότι για κάθε ασθενή με άνοια επηρεάζεται σημαντικά η ζωή 2-3 φροντιστών- μελών της οικογένειας, η πάθηση αφορά άμεσα σε 1,5 εκατομμύριο Έλληνες πολίτες.

Η νόσος Αλτσχάιμερ και οι άλλες μορφές άνοιας προκαλούν υψηλή υγειονομική δαπάνη ως αποτέλεσμα των αυξημένων αναγκών για θεραπευτική αγωγή και φροντίδα του πάσχοντος και υποστήριξη των φροντιστών. Στην Ελλάδα το ετήσιο κόστος της άνοιας πλησιάζει τα 3 δισεκατομύρια ευρώ.

Η νόσος Αλτσχάιμερ είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας (60-70% του συνόλου). Άλλες νοσολογικές οντότητες που οδηγούν σε άνοια είναι η αγγειακή άνοια, η Παρκινσονική άνοια (άνοια ως αποτέλεσμα της νόσου του Πάρκινσον), η άνοια με σωμάτια Lewy, η μετωποκροταφική άνοια κλπ.

Οι αιτίες της νόσου Αλτσχάιμερ δεν είναι συνολικά γνωστές.  Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου είναι η γενετική προδιάθεση και η αύξηση της ηλικίας, παράγοντες μη τροποποιήσιμοι. Ο κίνδυνος για ανάπτυξη άνοιας αυξάνεται με τη γήρανση και η νόσος είναι εξαιρετικά συχνή στις μεγάλες ηλικίες: 2% του πληθυσμού ηλικίας 65-74 έχει άνοια, ποσοστό που ανεβαίνει στο 19% για τις ηλικίες 75-84 και στο 42% για τους μεγαλύτερους των 85 ετών.  Μια συχνή, ωστόσο. παρανόηση είναι ότι η έκπτωση των νοητικών ικανοτήτων αποτελεί τμήμα της φυσιολογικής διαδικασίας της γήρανσης. Είναι σήμερα γνωστό ότι αυτό δεν είναι σωστό. Όσο μεγαλώνουμε, ορισμένοι από εμάς θα νοσήσουν και ορισμένοι δε θα νοσήσουν από άνοια.

Η  νόσος Αλτσχάιμερ χαρακτηρίζεται από την εναπόθεση στον εγκέφαλο δύο παθολογικών πρωτεϊνών, του β αμυλοειδούς και της ταυ πρωτεΐνης που προκαλούν εκφύλιση των νευρώνων του. Τα συμπτώματα είναι: διαταραχές μνήμης, διαταραχές της ικανότητας κατανόησης και έκφρασης του λόγου, διαταραχές της κρίσης, απώλεια προσανατολισμού στο χώρο και χρόνο και έκπτωση καθημερινής λειτουργικότητας. Επίσης υπάρχουν αλλαγές στην προσωπικότητα, συχνά σωματικά ενοχλήματα και ψυχιατρικά συμπτώματα όπως απάθεια, κατάθλιψη, επιθετικότητα, ευερεθιστότητα, αρνητισμός, παραλήρημα και ψευδαισθήσεις. Από την έναρξη των συμπτωμάτων μέχρι τα τελικά στάδια της νόσου μεσολαβούν κατά μέσον όρο 10 χρόνια.
Η έναρξη της νόσου Αλτσχάιμερ είναι αργή και προοδευτική, με τα συμπτώματα να εκδηλώνονται με διαφορετικό τρόπο σε κάθε άτομο και να επιδεινώνονται με την πρόοδο της νόσου. Συνήθως, αλλά όχι απαραίτητα, οι διαταραχές της μνήμης είναι το πρωιμότερο σύμπτωμα, ακολουθούμενο από τα υπόλοιπα. Τα άλλα ανοϊκά σύνδρομα εμφανίζουν παρόμοια προϊούσα εκπτωτική εικόνα.

Αρα, η έγκαιρη διάγνωση της άνοιας έχει σημασία γιατί η νόσος επηρεάζει όχι μόνο τον πάσχοντα, αλλά και το οικογενειακό του περιβάλλον. Η πρώιμη διάγνωση δίνει τα χρονικά περιθώρια ενημέρωσης, αποδοχής της κατάστασης, διατήρησης της ποιότητας ζωής και προγραμματισμού για το μέλλον όλων αυτών των ατόμων. Με βάση τα ανωτέρω, είναι προφανές, ότι η νόσος Αλτσχάιμερ αποτελεί μια επιδημία με δυσβάσταχτες συνέπειες για τους ασθενείς τις οικογένειές τους, αλλά και την κοινωνία.

Πηγές:
alzint.org, alzheimerathens.gr/

Πηγή: iatronet.gr