Blog

Τη βούλησή του να συζητήσει με την επιστημονική και ερευνητική κοινότητα την ίδρυση Υπουργείου που θα ασχολείται ειδικά με την έρευνα και την ανάπτυξη, σε βάθος διετίας, ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συζήτηση με τον συνιδρυτή του BioInnovation Greece, Νίκο Κυρπίδη, στο πλαίσιο του Bio3 Forum 2025, στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στο Γκάζι

Στόχος είναι η ενοποίηση του ερευνητικού χώρου είπε ο πρωθυπουργός, ο οποίος έκανε ειδική μνεία στην φαρμακευτική βιομηχανία η οποία όπως είπε έχει αναπτύξει 45 εργοστάσια στην Ελλάδα ως αποτέλεσμα των κινήτρων που δίνει η Πολιτεία. Μάλιστα ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε πολύ δυναμική την εγχώρια φαρμακευτική βιομηχανία και επεσήμανε  πως η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει μόνιμο κονδύλι για την έρευνα στον προϋπολογισμό, με αξιοκρατία και αυστηρά κριτήρια αξιολόγησης επιδόσεων, ώστε οι ερευνητές μας να έχουν ορατότητα για τους κανόνες αλλά και για τους πόρους που έχουν στη διάθεσή τους.

Πιο συγκεκριμένα, στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο Πρωθυπουργός σημείωσε:

«Η βασική μου πεποίθηση είναι ότι η Ελλάδα μπορεί να γίνει αυτό που αποκαλώ «χώρα καινοτομίας», εστιάζοντας στην ικανότητά μας να ξεπεράσουμε άλλες χώρες και να καλύψουμε την απόσταση με πολλούς ευρωπαίους εταίρους μας. Πιστεύω ότι αν κοιτάξουμε ευρωστία του οικοσυστήματος εταιρειών στην Ελλάδα, θα πρέπει να εκπλήξουν ευχάριστα ο αριθμός των επιχειρήσεων, η διαθεσιμότητα ιδιωτικών κεφαλαίων και οι επιτυχημένες κινήσεις που έχουν κάνει ορισμένες από αυτές τις εταιρείες. Επομένως, είναι σαφές ότι κάτι συμβαίνει όσον αφορά το ιδιωτικό οικοσύστημα γύρω από την καινοτομία, την έρευνα και την ανάπτυξη. Τώρα, όταν εξετάζουμε τον δημόσιο χώρο, τον παραδοσιακό τρόπο με τον οποίο χρηματοδοτούμε την έρευνά μας, πιστεύω ότι είναι δίκαιο να πούμε ότι πολλά απομένουν να γίνουν.

Πιστεύω ότι αυτή τη στιγμή -και μιλώ έχοντας έξι χρόνια εμπειρίας με αυτό το ζήτημα- εξακολουθούμε να έχουμε ένα σχετικά κατακερματισμένο σύστημα, στο οποίο υπάρχουν ερευνητικά κέντρα που εποπτεύονται από το Υπουργείο Ανάπτυξης και από τον Γενικό Γραμματέα Έρευνας. Ταυτόχρονα όμως, πολύ ερευνητικό έργο λαμβάνει χώρα στα ακαδημαϊκά μας ιδρύματα. Είναι σαφές ότι αυτοί οι δύο χώροι δεν επικοινωνούν με τον τρόπο που θα έπρεπε.

Επομένως, μία από τις ιδέες στις οποίες εστιάζω ιδιαίτερα, κάτι που έχουμε συζητήσει και στον δημόσιο διάλογο για την έρευνα και την καινοτομία, δημόσια και ιδιωτική, είναι πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε έναν ενοποιημένο ερευνητικό χώρο. Ίσως μια λύση, την οποία προτείνω για πρώτη φορά στον δημόσιο διάλογο, αλλά θα χαρώ να συζητήσω με την ερευνητική κοινότητα, είναι η δημιουργία ενός Υπουργείου αφοσιωμένου στην έρευνα και την ανάπτυξη, το οποίο, ωστόσο, θα περιλαμβάνει και την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

Είμαι έτοιμος να συζητήσω σοβαρά αυτό το θέμα

Έχοντας καταπιαστεί με την διοικητική αναδιάρθρωση στο υψηλότερο επίπεδο, γνωρίζω ότι χρειάζονται πολλή προετοιμασία προκειμένου αυτές οι προσπάθειες να γίνουν πράξη.

Δεν είναι κάτι που μπορούμε να κάνουμε μέσα σε μία μέρα, αλλά είναι σίγουρα κάτι που η χώρα θα μπορούσε να έχει έτοιμο μετά τις επόμενες εκλογές, αν το σχεδιάσουμε σωστά και αν συνεργαστούμε με την ερευνητική κοινότητα ώστε να ενοποιηθεί ο ερευνητικός χώρος. Και στη συνέχεια να εξετάσουμε και τα άλλα ιδρύματα που χρειαζόμαστε για να συμπληρώσουμε την υπηρεσία που θα είναι υπεύθυνη για έναν ενοποιημένο ερευνητικό χώρο. Είμαι, λοιπόν, έτοιμος να συζητήσω σοβαρά αυτό το θέμα. Και σε συνεργασία με την Υπουργό Παιδείας και τον Υφυπουργό, θα οργανώσουμε έναν πιο δομημένο διάλογο σχετικά με τον τρόπο που θα συγκροτηθεί αυτός ο κοινός ερευνητικός χώρος.

Να στηρίξουμε τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα

Και θα επιμείνω σε αυτό: να ληφθεί υπόψη το απόλυτο μέγεθος της χώρας και το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να μην επικεντρωθεί τουλάχιστον σε ορισμένους τομείς όπου θεωρούμε ότι έχουμε φυσικά συγκριτικά πλεονεκτήματα. Τώρα, είναι η βιοτεχνολογία ένας από αυτούς τους τομείς; Η απάντηση είναι ναι. Γιατί; Νομίζω ότι υπάρχουν δύο προφανείς λόγοι.

Ο πρώτος είναι ότι διαθέτουμε μια πολύ δυναμική εγχώρια φαρμακευτική βιομηχανία. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή έχουμε 45 εργοστάσια στην Ελλάδα, ως αποτέλεσμα των κινήτρων που παρέχουμε στην εγχώρια φαρμακευτική βιομηχανία. Είχαμε επενδύσεις που άγγιζαν τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ ως αποτέλεσμα του συμψηφισμού επενδύσεων. Και μεγάλο μέρος αυτών των επενδύσεων δεν αφορά μόνο τη βασική παραγωγή, αλλά και την έρευνα και ανάπτυξη.

Φυσικά, ο δεύτερος λόγος, όπως θα συζητήσουμε, είναι η εντυπωσιακή κοινότητα των ομογενών μας, η οποία μπορεί να λειτουργήσει ως φυσική γέφυρα μεταξύ της Ελλάδας και της τεχνολογίας αιχμής στο πεδίο των βιοεπιστημών στο εξωτερικό.

Να αποκτήσουμε έναν ανεξάρτητο φορέα

Ερωτηθείς σχετικά με προγράμματα που απευθύνονται στην ελληνική επιστημονική κοινότητα, όπως το Trust Your Stars, και την ενδεχόμενη δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα για την επιτήρησή τους, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε:

Απολύτως. Για να είμαι ειλικρινής, δεν ήμουν ικανοποιημένος με τον τρόπο που «έτρεξε» αυτό το πρόγραμμα. Εξετάζουμε διάφορες επιλογές, διότι, αφού μελέτησα τις λεπτομέρειες, θεωρώ ότι ορισμένα από τα παράπονα που διατυπώθηκαν ήταν δικαιολογημένα. Ωστόσο, υπάρχει ένα παράδοξο εδώ, διότι το πρόγραμμα αυτό το «έτρεξε» το Υπουργείο Παιδείας. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της εμπειρίας μας στην αξιολόγηση ερευνητικών προτάσεων δεν εντοπίζεται στο Υπουργείο Παιδείας, τους ζητήσαμε να κάνουν κάτι για το οποίο δεν έχουν απαραίτητα μεγάλη εμπειρία.

Για εμένα, είναι επιτακτική ανάγκη να έχουμε έναν ανεξάρτητο φορέα. Μπορούμε να τον ονομάσουμε όπως θέλουμε, εθνικό επιστημονικό συμβούλιο, αλλά θα αξιοποιήσει και εμπειρογνωμοσύνη από το εξωτερικό. Δεν θέλω απαραίτητα να είναι μια εσωτερική διαδικασία, όπου ίσως «ανακυκλώνονται» οι ίδιες προτάσεις. Θέλω όμως μια αντικειμενική αξιολόγηση από το εξωτερικό, με συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές. Και δεν θέλω να υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ως προς την αξιοκρατία που χρειαζόμαστε για την αξιολόγηση των προτάσεων. Το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι να μπούμε σε έναν ατέρμονο κύκλο όπου αμφισβητούνται τα αποτελέσματα και μετά μπαίνουμε σε επαναξιολόγηση των αιτημάτων. Πιστεύω ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι ότι, βασικά, δεν εμπιστευόμαστε αρκετά ο ένας τον άλλο.

Λείπει ένα μόνιμο κονδύλι – Να καθορίσουμε το ύψος της χρηματοδότησης

Πιστεύω ότι αν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε έναν αξιόπιστο φορέα που θα είναι πραγματικά ανεξάρτητος, τότε θα υπάρχει λιγότερη αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων. Ασφαλώς, πρέπει επίσης να καθορίσουμε, ως κράτος, το ύψος της απαραίτητης χρηματοδότησης. Επειδή αυτή τη στιγμή έχουμε το πρόγραμμα «Horizon», έχουμε ευρωπαϊκά προγράμματα και μπορούμε να είμαστε αρκετά ανταγωνιστικοί, έχουμε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τα διαρθρωτικά ταμεία της ΕΕ. Αλλά δεν έχουμε ένα μόνιμο κονδύλι, όπου κάθε χρόνο θα υπάρχει πρόσκληση για x εκατομμύρια ευρώ, όπου η διαχείριση των πόρων θα γίνεται με τον ίδιο τρόπο, ώστε να προσφέρουμε κάποια προβλεψιμότητα και συνέχεια όσον αφορά τον προϋπολογισμό μας για την έρευνα.

Δεν χρειάζεται να είναι ένα τεράστιο ποσό. Αλλά εστιάζω στη συνέπεια και στο να γνωρίζω ότι αυτό θα είναι ένα μόνιμο κονδύλι στον προϋπολογισμό, ώστε να προσφέρουμε επίσης μεγαλύτερη ορατότητα στην ερευνητική μας κοινότητα.

Και βέβαια, αυτό που είναι κρίσιμο για εμένα είναι οι απαραίτητες «γέφυρες» με τη βιομηχανία και ο τρόπος με τον οποίο υποστηρίζουμε την έρευνα και την ανάπτυξη σε επίπεδο ιδιωτικών εταιρειών. Εκεί, όπως γνωρίζετε, έχουμε πολύ ευνοϊκά φορολογικά κίνητρα. Έχουμε δει σημαντική αύξηση των δαπανών για έρευνα και ανάπτυξη από τον ιδιωτικό τομέα. Και πιστεύω ότι βλέπουμε επίσης μεγαλύτερη διασύνδεση μεταξύ του ιδιωτικού τομέα, των πανεπιστημίων και των ερευνητικών κέντρων μας.

Διότι στο παρελθόν αυτή η χώρα είχε μείνει πίσω λόγω ακραίων αριστερών ενστάσεων σχετικά με τη σύνδεση μεταξύ της βιομηχανίας και της εφαρμοσμένης έρευνας που πραγματοποιείται στα πανεπιστήμια. Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει πρόοδο όσον αφορά στην κατανόηση από την πλευρά των πανεπιστημίων ότι μπορούν να παράγουν γνώση που μπορεί να εφαρμοστεί στον πραγματικό κόσμο, ότι μπορούμε πραγματικά να έχουμε μια κατάλληλη δομή για spin-off, μέσω της οποίας μπορούν να εμπορευματοποιήσουν τη γνώση που προκύπτει από τα πανεπιστήμια. Σαφώς δεν είμαστε εκεί όπου θέλουμε να είμαστε, αλλά τουλάχιστον πιστεύω ότι οι συμπεριφορές αλλάζουν και κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση».

Πηγή: dailypharmanews.gr