Blog

Ο υπερσυνωστισμός στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών και οι πολύωρες αναμονές, δεν αποτελούν ελληνικό φαινόμενο, όπως κάποιοι ενδεχομένως εικάζουν, αλλά παγκόσμιο, με τα αίτια να είναι πολυπαραγοντικά.

Αυτά σχετίζονται τόσο με προνοσοκομειακά θεσμικά ζητήματα (όπως π.χ. λειτουργία ΠΦΥ, ΕΚΑΒ, κοινωνικοοικονομική κατάσταση και πολιτικές υγείας της κάθε χώρας), όσο και με τη λειτουργία αυτή καθ’ αυτή των ΤΕΠ (χωροταξία, στελέχωση,  καθηκοντολόγιο προσωπικού, διαγνωστικά πρωτόκολλα, βαθμό ανάπτυξης επείγουσας ιατρικής και επείγουσας νοσηλευτικής) αλλά και με ακραιφνώς νοσοκομειακά ζητήματα όπως στελέχωση, εφημεριακό καθεστώς, προσανατολισμός του κάθε Νοσοκομείου, διαθέσιμος αριθμός κλινών νοσηλείας και ΜΕΘ.

Όπως δηλώνει στο DailyPharmaNews ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Επείγουσας Ιατρικής διευθυντής των ΤΕΠ, του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας Πειραιά «Άγιος Παντελεήμων» χειρουργός-επειγοντολόγος Δημήτρης Τσιφτσής, οι πολύωρες αναμονές, καθώς και οι επιπτώσεις τους σε ασθενείς και προσωπικό (επιπλοκές, επαγγελματική εξουθένωση, αύξηση βίας) έχουν αναγνωριστεί από την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής ως εξαιρετικά σημαντικό πρόβλημα, το οποίο σαφώς υπάρχει και στα Ελληνικά ΤΕΠ, σε διαφορετική διαβάθμιση, ανάλογα με το είδος και τη θέση του νοσοκομείου, ιδιαιτέρως δε σε  συγκεκριμένες περιοχές, με τεράστια εποχιακή αύξηση.

Απαραίτητη η αυστηρή χρήση διεθνών προτύπων διαλογής

« Η λύση του προβλήματος ξεπερνάει τις δυνατότητες των λειτουργών του συστήματος υγείας, οι οποίοι καλούνται να διαχειριστούν με ασφάλεια συγκεκριμένο όγκο προσερχόμενων ασθενών, με τους υπάρχοντες  πόρους. Για την ασφάλεια των ασθενών κομβικό ρόλο παίζει η διαδικασία της Νοσοκομειακής διαλογής και προτεραιοποίησης ασθενών (Triage) στα ΤΕΠ. Διαδικασία που  διενεργείται εντός ελάχιστων λεπτών, με ελλιπή στοιχεία από το ιστορικό, χωρίς τη δυνατότητα πλήρους παρακλινικού ελέγχου, όπου και πρέπει να ληφθούν αποφάσεις, οι οποίες μπορεί σε μεγάλο βαθμό να καθορίσουν την τελική πορεία του ασθενή. Για τον λόγο αυτό η συνεχής επίβλεψη και επανεξέταση των ασθενών σε αναμονή, η συνεχής εκπαίδευση του προσωπικού και η αυστηρή χρήση διεθνών προτύπων διαλογής, είναι απαραίτητα».

Οι βασικοί στόχοι του εθνικού σχεδίου διαλογής

Με γνώμονα όλα αυτά, και πυξίδα τη βελτίωση λειτουργίας των ΤΕΠ στη χώρα μας,  λέει ο κ. Τσιφτσής, πριν λίγους μήνες, η Ελληνική Εταιρεία Επείγουσας Ιατρικής κατέθεσε ένα Εθνικό Σχέδιο Διαλογής στο υπουργείο υγείας, με σκοπό να προωθηθεί στο ΚΕΣΥ για τελική έγκριση και καθολική εφαρμογή.

«Το σχέδιο προβλέπει ομογενοποίηση της διαδικασίας διαλογής σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας. Οι βασικοί στόχοι του εθνικού σχεδίου διαλογής είναι πρώτιστα η ταχεία και ασφαλής αναγνώριση των βαρέως πασχόντων ασθενών, (οι οποίοι δεν έρχονται πάντα με θορυβώδη εικόνα) και η άμεση προτεραιοποίηση τους έναντι άλλων ασθενών. Συνδυάζοντας διεθνώς πιστοποιημένες κλίμακες και αλγόριθμους προσαρμόζει τις παγκόσμιες βέλτιστες πρακτικές στην Ελληνική πραγματικότητα. Η διαδικασία της διαλογής γίνεται περισσότερο αντικειμενική και επαναλλείψιμη βασική αρχή κάθε επιστημονικής διαδικασίας.

Με τη χρήση ενός κοινού τρόπου διαλογής σε όλα τα Ελληνικά ΤΕΠ αποκτάται μια κουλτούρα συνέχειας και κοινής γλώσσας που θα κάνει την επικοινωνία μεταξύ υγειονομικών του ίδιου ή και διαφορετικών σχηματισμών ευκολότερη, και ουσιαστικότερη εξαλείφοντας λάθη κατά τη διαδικασία παραπομπής ασθενών. Σταδιακά ομογενοποιούνται οι καταγραφές και τα στοιχεία τα οποία πλέον γίνονται συγκρίσιμα μεταξύ τους. Οι σαφείς διαδικασίες διαλογής αποτελούν το πρώτο βήμα για ανάπτυξη διαδικασιών και καταγραφής δεδομένων για όλο το ΤΕΠ που στη συνέχεια θα μπορούν να επιλεγούν ως δείκτες ποιότητας».

Ορθή εφαρμογή, με συνεχείς βελτιώσεις

Όπως διευκρινίζει ο πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Επείγουσας Ιατρικής, για τη δημιουργία της πρότασης του Εθνικού σχεδίου διαλογής, εργάστηκε μια διεπιστημονική ομάδα με γνώση και πρακτική εμπειρία στο Triage. «Αξιοποιήθηκε η εμπειρία Νοσοκομείων όπως το ΓΝ Νίκαιας και το Παπαγεωργίου(των οποίων η προσφορά έχει βραβευθεί)με τεκμηριωμένη εμπειρία στο Triage από νοσηλευτές.

Το σύνολο των διεθνώς προ-τυποποιημένων εργαλείων Triage αξιολογήθηκε και τροποποιήθηκε, ώστε να ανταποκρίνεται στην Ελληνική πραγματικότητα. Η πρόταση της Ε.Ε.Ε.Ι., είναι το σχέδιο αυτό να υιοθετηθεί από τα ΤΕΠ της χώρας για πρακτική αξιολόγηση για μια περίοδο 2 ετών και οι όποιες αστοχίες επισημανθούν από τα ΤΕΠ που το χρησιμοποιούν, να ενσωματωθούν σε επόμενη έκδοση».

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα υπό την επίβλεψη του ΟΔΙΠΥ

Ταυτόχρονα, όπως εξηγεί ο κ. Τσιφτής, άρχισε να οργανώνεται και το πρόγραμμα εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας στο Triage. «Η Ε.Ε.Ε.Ι. δημιούργησε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με βασικό περιεχόμενο το εθνικό σχέδιο διαλογής και εκπαιδευτική διαδικασία, υπό την επίβλεψη του ΟΔΙΠΥ. Σε συνεργασία με τον ΟΔΙΠΥ εκπαιδεύουμε προσωπικό των ΤΕΠ άλλων Νοσοκομείων. Το πρώτο εκπαιδευτικό πρόγραμμα ολοκληρώθηκε ήδη και αξιολογήθηκε από τον ΟΔΙΠΥ. Οι παρατηρήσεις που έγιναν θα ενσωματωθούν στην εκπαιδευτική διαδικασία του επόμενου εκπαιδευτικού προγράμματος για την βελτίωση του εκπαιδευτικού αποτελέσματος» .

Ένα πλήρες σύστημα triage θα μειώσει την αναμονή για τους βαρέως πάσχοντες και θα μειώσει άμεσα και σημαντικά την αναμονή τους για εξέταση, ωστόσο θα επηρεάσει  ελάχιστα το συνολικό μέσο όρο αναμονής των ασθενών στα ΤΕΠ και το συνολικό χρόνο που απαιτείται για τη διεκπεραίωσή τους, αναφέρει ο διακεκριμένος χειρουργός.

Πώς μπορεί να εκσυγχρονιστεί το θεσμικό πλαίσιο της λειτουργίας των ΤΕΠ

«Για αυτό το σκοπό το θεσμικό πλαίσιο της λειτουργίας των ΤΕΠ πρέπει να εκσυγχρονισθεί με συγκεκριμένο καθηκοντολόγιο για τους ιατρούς και κανονιστικό πλαίσιο λειτουργίας των Τμημάτων. Η αποσύνδεση της βαθμολογικής εξέλιξης των επιμελητών Β’ ΕΣΥ που διορίσθηκαν πριν το 2022 αποτελεί ένα απαραίτητο βήμα για την παραμονή μιας κρίσιμης μάζας έμπειρων κλινικών ιατρών στα ΤΕΠ οι οποίοι σε άλλη περίπτωση θα επιλέξουν να κινηθούν σε άλλα κλινικά τμήματα ή ακόμα και εκτός ΕΣΥ. Επίσης είναι απαραίτητη η ποιοτική στελέχωση με έμπειρο και εκπαιδευμένο προσωπικό.

Η αναλογία προσωπικού στα ΤΕΠ προς προσερχόμενους ασθενείς έχει μελετηθεί διεθνώς και με βάση τα διεθνή πρότυπα η Ε.Ε.Ε.Ι. έχει καταθέσει προτάσεις στο ΥΥΚΑ και το ΚΕΣΥ. Τελική και οριστική λύση θα είναι η επαρκής στελέχωση των ΤΕΠ με ιατρούς και νοσηλευτές με ειδικότητα την Επείγουσα. Η Επείγουσα Νοσηλευτική υπάρχει ως εκπαιδευτικό πρόγραμμα και οφείλει το ΥΥΚΑ σε επόμενες προκηρύξεις για το ΤΕΠ να μοριοδοτήσει τους συγκεκριμένους νοσηλευτές ανάλογα για την κάλυψη θέσεων ΤΕΠ».

Αναγνώριση της ειδικότητας επειγοντολόγου για την αναβάθμιση των υπηρεσιών

Αντίθετα η ειδικότητα της επείγουσας ιατρικής είναι ένα θέμα που παραμένει σε εκκρεμότητα πολλά χρόνια, τονίζει ο διευθυντής των ΤΕΠ Κρατικού Νικαίας. «Η Ελλάδα αποτελεί μια από τις ελάχιστες χώρες του κόσμου και μία από τις 3 της ΕΕ, μαζί με τη Γερμανία και την Κύπρο, που δεν έχει αναγνωριστεί η Επείγουσα Ιατρική ως ξεχωριστή ειδικότητα. Τα οφέλη από τη στελέχωση των ΤΕΠ με ειδικούς της Επείγουσας Ιατρικής είναι πλήρως τεκμηριωμένα στη βιβλιογραφία.

Στη χώρα μας έχει επιλεγεί  ως αρχικό βήμα η έναρξη της εξειδίκευση της επείγουσας ιατρικής με ένα διετές πρόγραμμα μετά την ολοκλήρωση της κύριας ειδικότητας, από το 2019. Η ανάπτυξη της ειδικότητας της επείγουσας ιατρικής αποτελεί πάγιο και δηλωμένο κεντρικό στόχο μας. Και σε συνεργασία με τη UEMS (Ευρωπαϊκός φορέας για τις ιατρικές ειδικότητες) συντάξαμε και καταθέσαμε στο ΚΕΣΥ μια πλήρη πρόταση για ένα 5ετές πρόγραμμα ειδικότητας στην επείγουσα ιατρική, το οποίο είναι σε πλήρη συμμόρφωση με τα εκπαιδευτικά προγράμματα των άλλων χωρών της ΕΕ. Από όσο γνωρίζουμε το ΚΕΣΥ έχει εισηγηθεί θετικά στην πρότασή μας και εκκρεμεί η τελική ρύθμιση από το ΥΥΚΑ».

Πέραν της ποιοτικής αναβάθμισης της παροχής επείγουσας φροντίδας υγείας από ειδικούς στην επείγουσα ιατρική, η αποδέσμευση από το ΤΕΠ ιατρών όλων των ειδικοτήτων που σήμερα καλούνται στην ουσία να στελεχώνουν αυτοί τα ΤΕΠ σε κάθε εφημερία θα ενισχύσει τη δυνατότητα τακτικής λειτουργίας όλων των τμημάτων των Νοσοκομείων, καταλήγει ο πρόεδρος της  Ελληνικής Εταιρείας Επείγουσας Ιατρικής, Δ. Τσιφτσής.