Blog

Τα μικροπλαστικά βρίσκονται παντού στον πλανήτη. Έχουν εισχωρήσει στην τροφική αλυσίδα, έχουν συσσωρευτεί στους ωκεανούς, στα σύννεφα και στα βουνά και εντοπίζονται μέσα στο σώμα μας με ανησυχητικούς ρυθμούς. Οι επιστήμονες αποδύονται λοιπόν εύλογα σ’ έναν αγώνα δρόμου για να αποκαλύψουν τις απρόβλεπτες επιπτώσεις της τόσο μεγάλης ποσότητας πλαστικού μέσα και γύρω μας.

Μια πιθανή όσο και σοκαριστική συνέπεια των μικροπλαστικών είναι να καθιστούν όλο και περισσότερα βακτήρια ανθεκτικά στα φάρμακα.

Ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου της Βοστώνης διαπίστωσε ότι τα βακτήρια που εκτέθηκαν σε μικροπλαστικά έγιναν ανθεκτικά σε πολλούς τύπους αντιβιοτικών που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία λοιμώξεων. Λένε ότι αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για τους ανθρώπους σε περιοχές με πληθυσμιακή πυκνότητα και φτώχεια όπως οι προσφυγικοί οικισμοί, όπου τα απορριπτόμενα πλαστικά συσσωρεύονται και οι βακτηριακές λοιμώξεις εξαπλώνονται εύκολα. Η μελέτη δημοσιεύεται στο Applied and Environmental Microbiology.

«Το γεγονός ότι υπάρχουν μικροπλαστικά παντού γύρω μας, και ακόμη περισσότερο σε μέρη όπου η υγιεινή μπορεί να είναι περιορισμένη, είναι μια εντυπωσιακή παράμετρος αυτής της παρατήρησης», λέει ο Muhammad Zaman, καθηγητής βιοϊατρικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης, ο οποίος μελετά την υγεία των προσφύγων και των μεταναστών. «Σίγουρα υπάρχει ανησυχία ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει μεγαλύτερο κίνδυνο σε κοινότητες που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση και υπογραμμίζει την ανάγκη για μεγαλύτερη επαγρύπνηση και βαθύτερη κατανόηση των αλληλεπιδράσεων [μικροπλαστικών και βακτηρίων]».

Υπολογίζεται ότι υπάρχουν 4,95 εκατομμύρια θάνατοι που σχετίζονται με λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά κάθε χρόνο. Τα βακτήρια γίνονται ανθεκτικά στα αντιβιοτικά για πολλούς διαφορετικούς λόγους, συμπεριλαμβανομένης της κακής χρήσης και της υπερσυνταγογράφησης φαρμάκων, αλλά ένας τεράστιος παράγοντας που τροφοδοτεί την ανθεκτικότητα είναι το μικροπεριβάλλον – το άμεσο περιβάλλον ενός μικροβίου – όπου αναπαράγονται τα βακτήρια και οι ιοί. Στο εργαστήριο του Zaman, οι ερευνητές εξέτασαν αυστηρά τον τρόπο με τον οποίο ένα κοινό βακτήριο, το Escherichia coli (E. coli), αντέδρασε στο να βρίσκεται σε ένα κλειστό περιβάλλον με μικροπλαστικά.

«Τα πλαστικά παρέχουν μια επιφάνεια στην οποία τα βακτήρια προσκολλώνται και αποικίζουν», λέει η Neila Gross, υποψήφια διδάκτωρ του BU στην επιστήμη και μηχανική υλικών και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. Μόλις προσκολληθούν σε οποιαδήποτε επιφάνεια, τα βακτήρια δημιουργούν ένα βιοφίλμ – μια κολλώδη ουσία που λειτουργεί σαν ασπίδα, προστατεύοντάς τα από τους εισβολείς και διατηρώντας τα σταθερά προσκολλημένα. Παρόλο που τα βακτήρια μπορούν να αναπτύξουν βιοφίλμ σε οποιαδήποτε επιφάνεια, η ερευνήτρια παρατήρησε ότι το μικροπλαστικό υπερτροφοδοτούσε τα βακτηριακά βιοφίλμ τόσο πολύ που όταν προστέθηκαν αντιβιοτικά στο μείγμα, το φάρμακο δεν μπορούσε να διαπεράσει την ασπίδα.

«Διαπιστώσαμε ότι τα βιοφίλμ στα μικροπλαστικά, σε σύγκριση με άλλες επιφάνειες όπως το γυαλί, είναι πολύ ισχυρότερα και παχύτερα, σαν ένα σπίτι με έναν τόνο μόνωσης», λέει χαρακτηριστικά η Gross. «Ήταν συγκλονιστικό να το βλέπουμε». Το ποσοστό αντοχής στα αντιβιοτικά από το βιοφίλμε με μικροπλαστικά ήταν τόσο υψηλό σε σύγκριση με άλλα υλικά, ώστε πραγματοποίησε τα πειράματα πολλές φορές, δοκιμάζοντας διαφορετικούς συνδυασμούς αντιβιοτικών και τύπων πλαστικού υλικού. Κάθε φορά, τα αποτελέσματα παρέμεναν σταθερά.

«Τα πλαστικά είναι εξαιρετικά ευπροσάρμοστα», λέει ο Gross, και η μοριακή τους σύνθεση θα μπορούσε να βοηθήσει τα βακτήρια να ευδοκιμήσουν – αλλά δεν είναι σαφές πώς συμβαίνει αυτό. Μια θεωρία, λέει, είναι ότι τα πλαστικά απωθούν το νερό και άλλα υγρά και έτσι επιτρέπουν στα βακτήρια να προσκολλώνται εύκολα. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, τα πλαστικά αρχίζουν να προσλαμβάνουν υγρασία. Αυτό σημαίνει ότι είναι πιθανό τα μικροπλαστικά να απορροφήσουν τα αντιβιοτικά πριν φτάσουν στα βακτήρια-στόχους. Διαπίστωσαν επίσης ότι ακόμη και όταν τα μικροπλαστικά αφαιρέθηκαν από την εξίσωση, τα βακτήρια που κάποτε φιλοξενούσαν διατήρησαν την ικανότητα να σχηματίζουν ισχυρότερα βιοφίλμ.

Οι Gross και Zaman λένε ότι το επόμενο βήμα στην έρευνά τους είναι να καταλάβουν αν τα ευρήματά τους στο εργαστήριο μεταφράζονται στον έξω κόσμο. Ελπίζουν να ξεκινήσουν μελέτες με ερευνητικούς εταίρους στο εξωτερικό για την παρακολούθηση των προσφυγικών καταυλισμών για βακτήρια και ιούς ανθεκτικά στα αντιβιοτικά που σχετίζονται με τα μικροπλαστικά. Στόχος τους είναι επίσης να καταλάβουν τους ακριβείς μηχανισμούς που επιτρέπουν στα βακτήρια να κρατούν τόσο ισχυρή πρόσφυση στο πλαστικό.

Πηγή: Science Daily

Πηγή: news4health.gr