Blog

Ο Σύλλογος Εταιρειών Παροχής Αναπνευστικών Υπηρεσιών (ΣΕΠΑΥ) κάνει λόγο για «πολιτική αστοχία» στον μηχανισμό του clawback και υποστηρίζει ότι αυτός έχει πλέον μετατραπεί σε έναν «τυφλό και άδικο φόρο» που επιβαρύνει δυσανάλογα τις εταιρείες του κλάδου. Σύμφωνα με τον ΣΕΠΑΥ, η επιβάρυνση έχει φτάσει πλέον σε τέτοιο επίπεδο που η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων απειλείται άμεσα, με αποτέλεσμα να διαφαίνεται ο κίνδυνος σταδιακής διακοπής κρίσιμων υπηρεσιών και αδυναμίας εξυπηρέτησης των ασθενών που βασίζονται σε αυτές για την καθημερινή τους φροντίδα.

Η αντίδραση του ΣΕΠΑΥ πυροδοτήθηκε στις 26 Νοεμβρίου, όταν ο ΕΟΠΥΥ δημοσίευσε τα επίσημα στοιχεία του Πίνακα για τον μήνα Αύγουστο 2025, που αφορούν τη μηνιαία προείσπραξη του άρθρου 72 του Ν. 4812/21. Ο Σύλλογος υπογραμμίζει ότι τα νέα δεδομένα αποτυπώνουν σημαντική μεταβολή στην κατανομή των ορίων δαπανών για το 2025, η οποία κρίνεται άδικη και δυσανάλογη.

Όπως επισημαίνει ο ΣΕΠΑΥ, «σε μια νύχτα» βρέθηκαν 60 εκατ. ευρώ σε συγκεκριμένες κατηγορίες, ενώ πραγματοποιήθηκε και πρόσθετη ανακατανομή 17 εκατ. ευρώ από άλλες, οδηγώντας σε συνολική μεταφορά 77 εκατ. ευρώ σε 55 κατηγορίες. Ωστόσο, μόνο 10 από τις 55 κατηγορίες έλαβαν ενίσχυση τέτοιας έκτασης ώστε να μηδενιστεί το clawback τους ενώ άλλες 6 έλαβαν σημαντική μείωση. Αντίθετα, οι υπόλοιπες κατηγορίες, μεταξύ των οποίων και οι αναπνευστικές υπηρεσίες, δεν έλαβαν ουσιαστική ανακούφιση. Ειδικότερα ο κλάδος έλαβε μόλις 1,5 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο – όπως σημειώνει ο ΣΕΠΑΥ – είχε «μηδαμινή επίδραση» στο clawback των εταιρειών αναπνευστικής φροντίδας.

Ο Σύλλογος τονίζει ότι ήδη μέχρι τον Ιούλιο ο κλάδος κατείχε τη δεύτερη υψηλότερη θέση σε ποσοστό clawback (42.69%), όμως μετά τις αλλαγές εμφανίζεται πλέον στην πρώτη θέση, με ποσοστό 40.51%, ενώ ο μέσος όρος των υπόλοιπων κατηγοριών βρίσκεται στο 3.75%.

Τα στοιχεία που παραθέτει ο ΣΕΠΑΥ φανερώνουν ότι η επιβάρυνση των εταιρειών αναπνευστικής φροντίδας δεν αποτελεί συγκυριακό φαινόμενο αλλά σταθερά δυσανάλογη τάση η οποία επιβεβαιώνεται μετά τις πρόσφατες αλλαγές στην κατανομή των ορίων δαπανών. Παρότι αρκετές κατηγορίες είδαν σημαντικές μειώσεις στο clawback τους – σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμη και πλήρη εξάλειψη –, οι εταιρείες που παρέχουν κατ’ οίκον αναπνευστική φροντίδα εξακολουθούν να επιβαρύνονται με ποσοστά που υπερβαίνουν το 40%, παραμένοντας στη δυσμενέστερη θέση σε σχέση με το σύνολο της αγοράς.

Όπως τονίζει ο κ. Θεοφάνης Χασάπης, πρόεδρος του Συλλόγου Εταιρειών Παροχής Αναπνευστικών Υπηρεσιών, αυτή η εικόνα επιβεβαιώνει ότι ο μηχανισμός του clawback λειτουργεί χωρίς αντικειμενικά κριτήρια, οδηγώντας πρακτικά σε συστηματική τιμωρία ενός μόνο κλάδου, ο οποίος καλείται να υποστεί βάρη πολλαπλάσια των υπολοίπων, παρά το γεγονός ότι παρέχει υπηρεσίες ζωτικής σημασίας σε χρόνιους και ευάλωτους ασθενείς. Περαιτέρω ο κ. Χασάπης υπογραμμίζει ότι η συνέχιση της σημερινής πρακτικής ισοδυναμεί με:

• Παράβαση της αρχής της ισότητας, καθώς επιβάλλεται δυσανάλογο βάρος σε έναν μόνο κλάδο παροχής υπηρεσιών υγείας.
• Παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, αφού η επιβάρυνση δεν συνδέεται με πραγματικές ανάγκες ή υπερβάσεις, αλλά με τεχνητά όρια και έμμεση διάκριση μεταξύ παρόχων.

Η οικονομική πίεση που δέχεται ο κλάδος είναι μια πραγματικότητα που δεν αφορά μόνο τους παρόχους, αλλά αγγίζει άμεσα την καθημερινότητα χιλιάδων ασθενών. Οι εταιρείες αναπνευστικής φροντίδας λειτουργούν εδώ και χρόνια με ελάχιστα περιθώρια, απορροφώντας το βάρος ενός δυσανάλογου clawback. Σήμερα όμως, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει ο ΣΕΠΑΥ, η κατάσταση έχει φτάσει σε σημείο όπου πολλές επιχειρήσεις δυσκολεύονται να ανταποκριθούν ακόμη και στα βασικά όπως τη συντήρηση του εξοπλισμού, την αντικατάσταση μηχανημάτων και την 24ωρη κάλυψη επειγόντων περιστατικών.

Η πίεση αυτή εντείνεται από δύο κρίσιμους παράγοντες. Πρώτον, τη συσσωρευμένη έλλειψη ρευστότητας λόγω των συνεχόμενων δόσεων clawback. Και δεύτερον, την αυξημένη ανάγκη επανεπενδύσεων σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, σύμφωνα με τις νέες οδηγίες του ΕΟΠΥΥ για την απόσυρση λειτουργικών μηχανημάτων με μειωμένο χρόνο ζωής. Για πολλές εταιρείες, ο συνδυασμός αυτών των υποχρεώσεων λειτουργεί ως «χαριστική βολή».

Όπως υπενθυμίζει ο ΣΕΠΑΥ, η οικονομική ασφυξία του κλάδου δεν είναι κάτι που εμφανίστηκε ξαφνικά. Έχει παρουσιαστεί τεκμηριωμένα εδώ και περίπου έναν χρόνο σε διαδοχικές συναντήσεις με τον ΕΟΠΥΥ, το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Οικονομικών. Σε όλες αυτές τις επαφές οι εκπρόσωποι του ΣΕΠΑΥ είχαν καταστεί σαφές ότι η έλλειψη οικονομικής ενίσχυσης θα οδηγούσε, αναπόφευκτα, σε αδυναμία εξυπηρέτησης των ασθενών και σταδιακή διακοπή κρίσιμων κατ’ οίκον υπηρεσιών.

Τα αιτήματα του ΣΕΠΑΥ

Μπροστά σε αυτήν την κατάσταση, ο ΣΕΠΑΥ καλεί την πολιτεία να προχωρήσει σε άμεσες διορθωτικές παρεμβάσεις, προκειμένου να αποκατασταθεί η ισορροπία στον μηχανισμό του clawback και να διασφαλιστεί η συνέχιση των κατ’ οίκον υπηρεσιών για τους ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα. Ο Σύλλογος ζητά επανακαθορισμό των ορίων δαπανών, ώστε να αντιστραφούν οι στρεβλώσεις που δημιουργήθηκαν με τη μεταφορά των 77 εκατ. ευρώ και να ευθυγραμμιστεί το clawback του κλάδου με τον μέσο όρο των υπόλοιπων κατηγοριών.

Παράλληλα, ο ΣΕΠΑΥ υπογραμμίζει ότι απαιτείται άμεση συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας, τονίζοντας ότι το πρόβλημα έχει ήδη παρουσιαστεί επανειλημμένα στους αρμόδιους φορείς, χωρίς να έχουν ληφθεί ουσιαστικά μέτρα. Μεταξύ των αιτημάτων που παραμένουν ανοικτά είναι η καθολική εφαρμογή των άυλων barcodes στα ιατροτεχνολογικά μηχανήματα και η ολοκλήρωση του συστήματος OTP, μέτρα που – όπως επισημαίνει ο Σύλλογος – θα μειώσουν το περιττό λειτουργικό κόστος και θα βελτιώσουν τη διαφάνεια στη διαδικασία αποζημίωσης.

Για τον ΣΕΠΑΥ, οι παρεμβάσεις αυτές δεν αποτελούν απλώς θεσμικές εκκρεμότητες, αλλά προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα του κλάδου και για την ανεμπόδιστη παροχή κρίσιμων αναπνευστικών υπηρεσιών σε ασθενείς που δεν έχουν καμία άλλη επιλογή.

Κίνδυνος για τους ασθενείς

Η εικόνα που διαμορφώνεται στον χώρο της κατ’ οίκον αναπνευστικής φροντίδας δείχνει έναν κλάδο που βρίσκεται στο όριο της αντοχής του. Η πρόσφατη ανακατανομή των πόρων και ο τρόπος λειτουργίας του clawback δεν αποτελούν απλώς τεχνικά ζητήματα, αλλά παράγοντες που καθορίζουν αν η κατ’ οίκον αναπνευστική φροντίδα θα παραμείνει βιώσιμη.  Χωρίς άμεση παρέμβαση, οι καθυστερήσεις, οι ελλείψεις και η διακοπή υπηρεσιών θα γίνουν πραγματικότητα, με σοβαρές συνέπειες τόσο για την ποιότητα ζωής όσο και για τη δημόσια υγεία συνολικά.

Η προειδοποίηση του ΣΕΠΑΥ είναι ξεκάθαρη. Χωρίς διορθωτικές κινήσεις, χωρίς εξορθολογισμό των επιβαρύνσεων και χωρίς έγκαιρη ομαλοποίηση του μηχανισμού clawback, η φροντίδα των ασθενών τίθεται υπό απειλή. Το ζητούμενο πλέον δεν είναι μόνο η οικονομική ισορροπία, αλλά η διασφάλιση ενός συστήματος που δεν θα αφήσει κανέναν ασθενή χωρίς τις αναπνευστικές θεραπείες από τις οποίες εξαρτάται η ζωή του.