Blog

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του RDI (Rare Diseases International), του διεθνούς φορέα στον οποίο συμμετέχουν περισσότερες από 100 οργανώσεις-μέλη από 48 χώρες, οι οποίες με τη σειρά τους αντιπροσωπεύουν ομάδες ασθενών με σπάνιες νόσους σε 150 χώρες παγκοσμίως, σχεδόν 300 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μάθει να ζουν με μια σπάνια ασθένεια, αριθμός ο οποίος αντιπροσωπεύει περίπου το 4% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Σήμερα υπάρχουν καταγεγραμμένες πάνω από 6.000 κλινικά καθορισμένες σπάνιες ασθένειες, εκ των οποίων το 72% είναι γενετικές και 70% των γενετικών σπάνιων ασθενειών κάνουν την εμφάνισή τους κατά τη διάρκεια της παιδικής ηλικίας. Ωστόσο, οι παγκόσμιες δαπάνες για έρευνα και ανάπτυξη φαρμάκων παραμένουν περιορισμένες, κοντά στα 3,5 δις δολάρια ετησίως, ποσό αρκετά χαμηλό εάν αναλογιστεί κανείς ότι το κόστος ανάπτυξης ενός νέου ορφανού φαρμάκου (φαρμάκου για μια σπάνια ασθένεια) μπορεί να κυμαίνεται από 500 εκατομμύρια  έως 2 δις δολάρια.

Η FARAN, μια σύγχρονη και συνεχώς αναπτυσσόμενη ελληνική φαρμακευτική εταιρεία, με ιστορία 70 ετών στη φαρμακευτική αγορά, επιλεγμένες διεθνείς συνεργασίες και την εμπιστοσύνη της Ιατρικής Κοινότητας, καταφέρνει να προσφέρει θεραπευτικές λύσεις σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων στον τομέα της Ογκολογίας, Αιματολογίας, Νεφρολογίας, Ρευματολογίας, Ενδοκρινολογίας, Παθολογίας, Γυναικολογίας και Καρδιολογίας.

Κύριε Κουκουλομμάτη, ποιες θεωρείτε ότι είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις στον κλάδο του φαρμάκου και πώς αναπροσαρμόζει την στρατηγική της η Faran;

Οι προκλήσεις στον κλάδο του φαρμάκου στην Ελλάδα είναι πολλές και πολυεπίπεδες. Μπορούμε όμως να ξεχωρίσουμε δυο άξονες, μεγάλης σημασίας για την βιωσιμότητα και την εξέλιξη του. Αφενός, έχουμε τις θετικές προκλήσεις που αφορούν στην ελληνική φαρμακοβιομηχανία και σχετίζονται με την ανάπτυξη και την δημιουργία νέων παραγωγικών μονάδων. Αναδεικνύονται μεγάλες ευκαιρίες για την διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της χώρας και την μείωση της εξάρτησης της από εισαγόμενα αλλά και την δυνατότητα αύξησης των εξαγωγών και σε αυτή την κατεύθυνση η δημιουργία μιας νέας μονάδας παραγωγής φαρμάκων στην Τρίπολη, αποτελεί  στρατηγική προτεραιότητα της FARAN.

Αφετέρου, ως κλάδος έχουμε να αντιμετωπίσουμε την παρατεταμένη πρόκληση του clawback και τα δυσθεώρητα ύψη στα οποία έχει φτάσει που σε πολλές περιπτώσεις είναι μη διαχειρίσιμο και απειλεί την υγιή ανάπτυξη των εταιρειών. Αντιλαμβάνομαι ότι γίνονται προσπάθειες  από την ηγεσία του υπουργείου υγείας για να βρεθούν λύσεις, αλλά το πρόβλημα παραμένει πολύ μεγάλο. Είναι σημαντικό να μειωθεί η φορολόγηση και να δοθούν περισσότερα κίνητρα για επενδύσεις. Ήδη, η ελληνική φαρμακοβιομηχανία υλοποιεί επενδύσεις – και μέσα από τα κίνητρα που προσφέρει το ταμείο ανάκαμψης – που ενισχύουν την ανάπτυξη και ανταγωνιστικότητα του κλάδου, με πολλαπλά οφέλη για την οικονομία και την κοινωνία.

Σε ποια πεδία εστιάζει το portfolio των προϊόντων σας και ποια η ειδοποιός διαφορά από τον ανταγωνισμό; 

Η FARAN έχει ένα διευρυμένο χαρτοφυλάκιο προϊόντων που καλύπτει πολλές  σημαντικές θεραπευτικές κατηγορίες. Επώνυμα γενόσημα, biosimilars, σημαντικά πρωτότυπα προϊόντα από διεθνείς οίκους αλλά και first in class φαρμακευτικά προϊόντα, έρχονται να καλύψουν ένα ευρύ φάσμα νοσημάτων, σε σημαντικές κατηγορίες όπως η Ογκολογία, Αιματολογία, Νεφρολογία, Ρευματολογία, Ορθοπεδική, Δερματολογία, Γαστρεντερολογία, Ενδοκρινολογία, Παθολογία, Καρδιολογία και Γυναικολογία. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι στη μακροχρόνια διαδρομή της εταιρείας, τα προϊόντα που φέρουν το εμπορικό σήμα της FARAN έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη της επιστημονικής και ιατρικής κοινότητας. Μέσα από επιτυχημένες διεθνείς συνεργασίες, ένα πλούσιο χαρτοφυλάκιο κι ένα υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό με πολυετή εμπειρία και τεχνογνωσία. Όμως, δεν επαναπαυόμαστε. Η εταιρεία έχει δημιουργήσει δυνατές βάσεις και σημαντικά ανταγωνιστικά  πλεονεκτήματα, που προδιαγράφουν τη δυναμική μας για τα επόμενα επιχειρηματικά μας σχέδια.

Πρώτα από όλα με τη νέα παραγωγική μονάδα στη Τρίπολη, προσβλέπουμε και σε είσοδο στην διεθνή αγορά των ενέσιμων και βιοτεχνολογικών φαρμακευτικών σκευασμάτων. Στόχος μας είναι το νέο εργοστάσιο να πιστοποιηθεί από την ΕΜΑ και τον FDA, ώστε η FARAN να διαθέτει τα προϊόντα και τις υπηρεσίες διεθνώς. Παράλληλα, στόχος μας είναι να ενισχύουμε συνεχώς το χαρτοφυλάκιο μας και για αυτό το λόγο  επενδύουμε σταθερά σε συνεργασίες με κορυφαίους φαρμακευτικούς οίκους διεθνώς, ώστε να προσφέρουμε καταξιωμένες θεραπευτικές προτάσεις υψηλής ποιότητας και θεραπευτικής αξίας και σε άλλους τομείς. Παράδειγμα η Νευρολογία και οι Σπάνιες Παθήσεις, κατηγορίες στις οποίες επίσης εστιάζει η FARAN. Έχουμε συνάψει αποκλειστικές συνεργασίες για ανάπτυξη και διάθεση πρωτοποριακών φαρμακευτικών σκευασμάτων που θα καλύψουν ανεκπλήρωτες θεραπευτικές ανάγκες ασθενών που είναι και το σημαντικότερο.

Πώς αλλάζει τα δεδομένα στην φαρμακοβιομηχανία η έλευση της τεχνητής νοημοσύνης και πώς προσεγγίζει η Faran την καινοτομία.

Όπως σε όλους τους κλάδους, έτσι και στην φαρμακοβιομηχανία η έλευση της τεχνητής νοημοσύνης φαίνεται να διαμορφώνει ένα νέο περιβάλλον όπου το ζητούμενο είναι πώς η αξιοποίηση της θα μας βοηθήσει ώστε πιο άμεσα και πιο στοχευμένα να αναπτύξουμε εργαλεία, μεθόδους και θεραπείες που θα μας προσφέρουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής.

Προς το παρόν, υπάρχει μεγάλη συζήτηση για το πώς τα εργαλεία και οι αλγόριθμοι της τεχνητής νοημοσύνης θα συμβάλλουν στην ταχύτερη αξιοποίηση δεδομένων και την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων που θα βελτιώνουν την ασφάλεια των ασθενών. Από την συμβολή τους στην ασφάλεια των φαρμάκων, την κλινική αξιολόγηση, την έρευνα έως και την ανάπτυξη εξατομικευμένων θεραπειών.

Η ανάπτυξη συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης είναι ήδη μια νέα πραγματικότητα για τον κλάδο της φαρμακοβιομηχανίας και αποτελεί πρόκληση η ορθή χρήση της, ώστε να έχουμε τα βέλτιστα αποτελέσματα, λαμβάνοντας πάντα υπόψιν την σημαντικότητα  του ανθρώπινου παράγοντα στις διαδικασίες αυτές. Ούτως ή άλλως, η επένδυση στην καινοτομία βρίσκεται στο επίκεντρο της στρατηγικής της FARAN και είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τεχνολογία και τις ραγδαίες εξελίξεις που σχετίζονται με τον κλάδο της υγείας και του φαρμάκου και είναι έτοιμη να επενδύσει και να ενσωματώσει ΑΙ εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης, όπου κριθεί ότι μπορεί να δημιουργήσει προστιθέμενη αξία.

«Η καινοτομία και η επένδυση στη φαρμακευτική βιομηχανία δεν είναι πολυτέλεια, αλλά αναγκαιότητα για τη βελτίωση της ζωής των ασθενών και την ανάπτυξη της οικονομίας».

Πώς εξισορροπείτε την επιδίωξη του κέρδους με την ηθική υποχρέωση να παρέχετε οικονομικά προσιτά φάρμακα σε όσους έχουν ανάγκη;

Προφανώς και μιλάμε για άλλη μια σημαντική πρόκληση, τόσο για τα συστήματα υγείας όσο και για τις φαρμακευτικές εταιρείες, η οποία συνδέεται άμεσα και με τη συγκράτηση της φαρμακευτικής δαπάνης. Η πρόσβαση στην υγεία και σε αξιόπιστες θεραπευτικές επιλογές για όλους τους ασθενείς, σαφώς και πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα που θα εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο ενός βιώσιμου σχεδίου φαρμακευτικής πολιτικής και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό και από το υπάρχον ρυθμιστικό περιβάλλον.

Τα off patent, τα biosimilars και τα γενόσημα φάρμακα, που είναι κατά κανόνα προσιτά οικονομικά, έχουν σημαντικό ρόλο και διασφαλίζουν την πρόσβαση περισσότερων ασθενών, σε περισσότερες θεραπευτικές επιλογές. Στην Ευρώπη τα γενόσημα και τα biosimilars χρησιμοποιούνται στη θεραπεία των περισσοτέρων σύνθετων χρόνιων παθήσεων, με το 70% του όγκου πωλήσεων φαρμάκων αφορά σε αυτή την κατηγορία. Και στη χώρα μας, ο ρόλος της φαρμακοβιομηχανίας γενοσήμων έχει προστιθέμενη αξία, αφού οι χαμηλότερες τιμές των φαρμάκων ελαττώνουν τη συνολική φαρμακευτική δαπάνη για το κράτος, αλλά και για τους ασθενείς. Το χαρτοφυλάκιο της FARAN περιλαμβάνει off patent, biosimilars και επώνυμα γενόσημα φάρμακα που καλύπτουν αυτήν την ανάγκη.

Πιστεύω ότι χρειάζεται να δοθούν περισσότερα κίνητρα στις εταιρείες για μεγαλύτερη διείσδυση γενοσήμων αλλά και biosimilars στην αγορά. Ας λάβουμε υπόψη ότι η αύξηση της χρήσης γενοσήμων και biosimilars συμβάλει  στην μείωση των ελλείψεων και μεταφράζεται σε όφελος για  μεγαλύτερο αριθμό ασθενών. Μπορεί επίσης, να ενισχύσει τον ανταγωνισμό και να οδηγήσει σε μείωση των τιμών και των πρωτότυπων φαρμάκων, ενώ μέσα από την εξοικονόμηση δαπάνης μπορούν να ενισχυθούν και οι πόροι για καινοτομία.

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Σπανίων Παθήσεων και λόγω της δραστηριοποίησης σας με ορφανά φάρμακα, ποιες θεωρείτε ότι είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σε αυτά  και κατ’ επέκταση και οι ασθενείς;

Η διαχείριση των σπάνιων παθήσεων συνιστά μεγάλη πρόκληση για τα συστήματα υγείας, μιας και το κόστος κάλυψης ελάχιστων ασθενών συχνά υπερβαίνει εκείνο των νόσων με μεγάλο επιπολασμό. Πόσο δε μάλλον που στην Ελλάδα έχουμε ανεπαρκή προϋπολογισμό για το φάρμακο.  Με τα σημαντικά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια –με την πολύ σημαντική δουλειά που γίνεται στο ΙΦΕΤ, αλλά και σε επίπεδο HTA  και Επιτροπής Διαπραγμάτευσης– σήμερα έχει αναγνωρισθεί η ανάγκη και ταυτόχρονα η πρόκληση για ισότιμη και έγκαιρη πρόσβαση των ασθενών σε εγκεκριμένες θεραπείες για σπάνιες παθήσεις.

Οι προκλήσεις από την μεριά της βιομηχανίας αφορούν στην έλλειψη προβλεψιμότητας που έγκειται καταρχήν στις καθυστερήσεις στην πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα (587 ημέρες για την Ελλάδα σύμφωνα με την μελέτη Patient WAIT Indicator 2024), λόγω των ακόμα σχετικά αργών διαδικασιών στην τιμολόγηση και ένταξη στην λίστα αποζημίωσης. Κυρίως όμως έγκειται στο μη βιώσιμο περιβάλλον που επικρατεί λόγω των υπέρογκων επιστροφών που συχνά αποτρέπει τις εταιρείες να λανσάρουν καινοτόμα προϊόντα στην Ελλάδα.

Αυτό αποτυπώνεται στην αντίστοιχη έκθεση (Patient WAIT Indicator 23), όπου από το σύνολο των 168 φαρμάκων που ενέκρινε ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων μεταξύ 2018-2021, μόλις τα 90 ήταν διαθέσιμα στην χώρα μας, με μόνο το 42% εξ αυτών να είναι πλήρως διαθέσιμα στους ασθενείς. Κατά συνέπεια πολλά από αυτά τα φάρμακα εξωτερικού που προεγκρίνονται από το ΣΗΠ να υπερφορτώνουν το κανάλι του ΙΦΕΤ.

Πηγή: fortunegreece.com