Blog

Η EMA συνέστησε τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση για τη γονιδιακή θεραπεία elivaldogene autotemcel για παιδιά που πάσχουν από εγκεφαλική αδρενολευκοδυστροφία (CALD), μια σοβαρή μορφή σπάνιας κληρονομικής νευρολογικής νόσου.

Αυτή η ασθένεια, που εμφανίζεται σχεδόν αποκλειστικά στους άνδρες, επηρεάζει τον εγκέφαλο και οδηγεί σε μια μη αναστρέψιμη απώλεια νευρολογικών λειτουργιών.

Το CALD είναι η πιο κοινή μορφή αδρενολευκοδυστροφίας (ALD), μια σπάνια ασθένεια που προσβάλλει περίπου 1 στα 21.000 νεογέννητα αρσενικά. Αυτή η κατάσταση προκαλείται από ανωμαλίες σε ένα γονίδιο που ονομάζεται ABCD1 το οποίο είναι υπεύθυνο για την παραγωγή μιας πρωτεΐνης που ονομάζεται ALDP (πρωτεΐνη αδρενολευκοδυστροφίας). Οι ασθενείς με την ασθένεια στερούνται ALDP, το οποίο απαιτείται για την διάσπαση λιπαρών ουσιών στο σώμα που ονομάζονται λιπαρά οξέα πολύ μακράς αλυσίδας (VLCFA). Καθώς οι ασθενείς με CALD δεν μπορούν να διαλύσουν αυτές τις λιπαρές ουσίες, σταδιακά συσσωρεύονται σε κύτταρα του εγκεφάλου. Η συσσώρευση του VLCFA οδηγεί σε φλεγμονή και καταστροφή της προστατευτικής θήκης (μυελίνη) που μονώνει και βελτιώνει τον τρόπο λειτουργίας των νεύρων.

Το 40% των αγοριών που έχουν διαγνωστεί με ALD αναπτύσσουν CALD, συνήθως κατά την παιδική ηλικία. Εάν δεν αντιμετωπιστεί, σχεδόν οι μισοί ασθενείς με CALD πεθαίνουν εντός 5 ετών από την έναρξη των συμπτωμάτων. Επί του παρόντος, δεν υπάρχει εγκεκριμένο φάρμακο για τη θεραπεία αυτής της ασθένειας. Η μόνη θεραπευτική παρέμβαση που διατίθεται σε ασθενείς με CALD είναι η μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων (κύτταρα που μπορούν να εξελιχθούν σε διαφορετικούς τύπους κυττάρων αίματος) από έναν δότη. Αυτή η διαδικασία παρουσιάζει αρκετές πιθανές επιπλοκές και κινδύνους που μειώνονται για τους ασθενείς που έχουν αντίστοιχο αδερφό δότη. Ωστόσο, αυτοί αντιπροσωπεύουν λιγότερο από το 30% των ασθενών με CALD. Επομένως, υπάρχει μια ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη για αυτούς τους ασθενείς.

Το elivaldogene autotemcel αποτελείται από ανώριμα κύτταρα μυελού των οστών που λαμβάνονται από τον ασθενή. Τα κύτταρα στη συνέχεια τροποποιούνται από έναν ιό – τον λεγόμενο “φακοϊό” που έχει αλλάξει για να μην προκαλέσει ασθένεια στους ανθρώπους – που περιέχει ένα λειτουργικό αντίγραφο του γονιδίου ABCD1 για την πρωτεΐνη ALDP, έτσι ώστε αυτό το γονίδιο να μεταφέρεται τα κύτταρα. Όταν αυτά τα τροποποιημένα κύτταρα επιστρέφονται στον ασθενή με (έγχυση) σε φλέβα, αναμένεται να εξαπλωθούν μέσω του σώματος και να εξελιχθούν σε διαφορετικούς τύπους υγιών κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών κυττάρων, που παράγουν την πρωτεΐνη ALDP που οι ασθενείς με εγκεφαλική Έλλειψη ALD. Ως αποτέλεσμα, οι ασθενείς θα πρέπει να είναι σε θέση να αναλύσουν το συσσωρευμένο VLCFA και αυτό θα βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων της νόσου.

Το elivaldogene autotemcel είναι μια εφάπαξ θεραπεία που μπορεί να χορηγηθεί μόνο σε εξειδικευμένο νοσοκομείο από γιατρούς με εμπειρία στη θεραπεία ασθενών με CALD, τη μεταμόσχευση μυελού των οστών και τη χρήση φαρμάκων γονιδιακής θεραπείας.

Το elivaldogene autotemcel έγινε δεκτή στο PRIME, ένα πρόγραμμα υποστήριξης που αναπτύχθηκε από τον EMA για πολλά υποσχόμενα νέα φάρμακα που καλύπτουν μια ανεκπλήρωτη ιατρική ανάγκη.

Τα αποτελέσματα των κλινικών μελετών

Η σύσταση του EMA για άδεια κυκλοφορίας βασίζεται σε στοιχεία από κλινική δοκιμή με ένα σκέλος που συμμετείχε σε 32 άνδρες ασθενείς με CALD ηλικίας 17 ετών και κάτω. Τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης συγκρίθηκαν με εκείνα μιας μελέτης στην οποία 59 ασθενείς είχαν μεταμόσχευση βλαστικών κυττάρων (είτε από έναν ταιριαστό δότη αδερφών είτε από έναν ταιριασμένο μη-αδελφό δότη). Όλοι οι ασθενείς στην κύρια κλινική δοκιμή συμμετείχαν σε μακροχρόνια μελέτη παρακολούθησης.

Μια ανάλυση που πραγματοποιήθηκε μετά από 24 μήνες από την έγχυση σε 30 άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για 27 από αυτούς (90%) η θεραπεία με elivaldogene autotemcel διατηρούσε την κινητική λειτουργία και την ικανότητα επικοινωνίας και βελτίωσε την επιβίωση σε σύγκριση με ασθενείς που δεν έλαβαν θεραπεία σε πρώιμο στάδιο εγκεφαλικής νόσου .

Η πιο σοβαρή ανεπιθύμητη ενέργεια στις κλινικές δοκιμές για το elivaldogene autotemcel ήταν τα χαμηλά επίπεδα όλων των τύπων αιμοσφαιρίων (πανκυτταροπενία).