Blog

Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης για τα Αντιβιοτικά (EAAD) η 18η Νοεμβρίου και η πανευρωπαϊκή έρευνα για τη μικροβιακή αντοχή, που παρουσίασε η Κομισιόν δείχνει ότι οι μισοί Ευρωπαίοι εξακολουθούν να πιστεύουν εσφαλμένα ότι τα αντιβιοτικά σκοτώνουν ιούς.

Το ποσοστό είναι ακόμη μεγαλύτερο για τη χώρα μας, αγγίζει το 58%, ενώ υπάρχει και ένα 7% που δήλωσε πως δεν γνωρίζει. Εν ολίγοις, μόλις το 35% των Ελλήνων ξέρει πως τα αντιβιοτικά δεν σκοτώνουν ιούς…Το χαμηλότερο ποσοστό στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 παρατηρείται στην Κύπρο, με 34%.

Στον αντίποδα, το υψηλότερο ποσοστό ορθών απαντήσεων, δηλαδή το ποσοστό των πολιτών που γνωρίζει πως τα αντιβιοτικά δεν σκοτώνουν ιούς, καταγράφεται στη Σουηδία, με 77%.

Περιέργως, όμως, στην Ελλάδα υψηλό είναι το ποσοστό εκείνων που γνωρίζουν ότι η άσκοπη χρήση αντιβιοτικών τα καθιστά αναποτελεσματικά, αγγίζοντας το 82%. Βέβαια, η Σουηδία κρατάει και εδώ τα πρωτεία, με το αντίστοιχο ποσοστό να αγγίζει το απόλυτο, με 99%! Το χαμηλότερο ποσοστό εντοπίζονται στη Ρουμανία, με 69%.

Τελευταίοι, ωστόσο, βρεθήκαμε μεταξύ της Ευρώπης των 27 στη γνώση γύρω από τους κανόνες χρήσης των αντιβιοτικών που έχει ορίσει η Ε.Ε. στην κτηνοτροφία. Ειδικότερα, μόλις το 27% δήλωσε ότι γνωρίζει ότι εντός της ΕΕ απαγορεύεται η χρήση αντιβιοτικών για την τόνωση της ανάπτυξης των κτηνοτροφικών ζώων.

Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι στο 42% των Ευρωπαίων, ενώ τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφονται στη Φινλανδία (58%), την Ιταλία (57%), την Ολλανδία και τη Σουηδία (56%).

«Πρωταθλητές» στη χρήση αντιβιοτικών οι Μαλτέζοι – 6οι οι Έλληνες

Στο 30% ανήλθαν όσοι έλαβαν αντιβιοτικά τους τελευταίους 12 μήνες στην Ελλάδα, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος (ΕΕ27) διαμορφώθηκε σε 23%, υποχωρώντας κατά 9 ποσοστιαίες μονάδες από το 2018. Η υποχώρηση στην Ελλάδα ήταν της τάξεως του 1%…

«Πρωταθλήτρια» στη χρήση αντιβιοτικών αναδείχθηκε η Μάλτα με 42%, ποσοστό που δεν έχει υποχωρήσει από το 2018, επιδεινώθηκε η κατάσταση στο Λουξεμβούργο, όπου το ποσοστό αυξήθηκε κατά 2% στο 36%. Ακολουθεί η Βουλγαρία με 33% (μειωμένο κατά μια μονάδα), η Κροατία με 32% και η Σλοβακία με 31%. Η Ελλάδα ισοψηφεί με την Ισπανία.

Στον αντίποδα, πιο φειδωλοί με τα αντιβιοτικά αποδεικνύονται Σουηδοί και Γερμανοί (15%), η Πολωνία με 16%, Ολλανδία και Δανία με 18%.

Στην Ελλάδα, πάντως, το 94% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι έλαβε την τελευταία αγωγή με αντιβιοτικά με συνταγή γιατρού, ποσοστό αυξημένο κατά 3%, σε σχέση με το 2018. Φαίνεται, δε, πως τα πήγαμε καλύτερα από το μ.ο. των Ευρωπαίων, ο οποίος ανήλθε στο  92%. Τα υψηλότερα ποσοστά καταγράφει η Τσεχία (98%) η Πολωνία (97%) και η Δανία (96%).

Ένας στους 10 ερωτηθέντες δήλωσε ότι έλαβε αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση ουρολοίμωξης, 9% για πονόλαιμο και άλλο 9% για βρογχίτιδα. Βέβαια, το μεγαλύτερο ποσοστό, ένα 17%, δήλωσε πως έλαβε αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση της Covid-19, που προκαλείται από τον ιό Sars-Cov-2 και είναι, όπως έχει τονιστεί από τους ειδικούς, αναποτελεσματικά.

Το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο των Ευρωπαίων ήταν 9%.

Βέβαια, ένα 43% δήλωσε πως η πανδημία μείωσε τις ανάγκες του για αντιβιοτικά, καθώς νοσούσαν σπανιότερα, χάρη στα μέτρα ατομικής προστασίας, δηλαδή μάσκες και αποστασιοποίηση. Το 36% απέδωσε στους περιορισμούς της κυκλοφορίας, το γεγονός ότι νόσησε λιγότερο.

Ευρωπαϊκή Ημέρα Ενημέρωσης για τα Αντιβιοτικά

Μπορεί τα ποσοστά χρήσης αντιβιοτικων στην ΕΕ να δείχνουν κάποια βελτίωση, ωστόσο πρέπει να γίνουν περισσότερα.

Η μικροβιακή αντοχή (AMR) ενέχει έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία και είναι μία από τις 3 κορυφαίες απειλές κατά της υγείας που εντόπισε η Αρχή Ετοιμότητας και Αντιμετώπισης Καταστάσεων Έκτακτης Υγειονομικής Ανάγκης της Επιτροπής (HERA) για τις οποίες απαιτούνται μέτρα συντονισμού σε επίπεδο ΕΕ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσίευσε το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, την Ισλανδία και τη Νορβηγία, περισσότερα από 35 χιλιάδες άτομα πεθαίνουν κάθε χρόνο από λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά. Στην ΕΕ οι λοιμώξεις αυτές επιφέρουν πρόσθετο κόστος υγειονομικής περίθαλψης ύψους 1,5 δισ. ευρώ και απώλειες στην παραγωγικότητα.

Μεταξύ του 2017 και του 2021 σημειώθηκε επίσης αύξηση του αριθμού και του ποσοστού των αναφερόμενων διηθητικών λοιμώξεων Klebsiella pneumoniae και Acinetobacter spp. που είναι ανθεκτικές στις καρβαπενέμες, μια ομάδα αντιβιοτικών που χρησιμοποιούνται συχνά ως έσχατη λύση.

Η συνολική κατανάλωση αντιμικροβιακών ουσιών στον άνθρωπο (στην πρωτοβάθμια και νοσοκομειακή περίθαλψη) μειώθηκε κατά 23% την περίοδο 2012-2021. Αν και αυτό καταδεικνύει σημαντική μείωση της περιττής χρήσης των φαρμάκων αυτών, η κατανάλωση των ευρύτερα αποτελεσματικών αντιβιοτικών αυξήθηκε επίσης πολύ, ιδίως στα νοσοκομεία. Για παράδειγμα, η νοσοκομειακή κατανάλωση καρβαπενεμών αυξήθηκε κατά 34% μεταξύ του 2012 και του 2021.

 Τι κάνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή

«Η αυξανόμενη απειλή υπογραμμίζει την ανάγκη αντιμετώπισης της μικροβιακής αντοχής μέσω της προσέγγισης «Μία υγεία», η οποία αναγνωρίζει ότι η ανθρώπινη υγεία, η υγεία των ζώων και το περιβάλλον είναι αλληλένδετα. Στις αρχές του τρέχοντος έτους, τέθηκαν σε ισχύ νέοι κανόνες της ΕΕ για να διασφαλιστεί ότι θα παραμείνουν αποτελεσματικά τα αντιμικροβιακά που είναι ζωτικής σημασίας για την ιατρική, απαγορεύοντας τη χρήση τους στην κτηνιατρική», αναφέρει η Κομισιόν.

Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2023 η Επιτροπή θα εντείνει τη δράση της για τη μικροβιακή αντοχή σε πρόταση σύστασης του Συμβουλίου και στο πλαίσιο προτεινόμενης αναθεώρησης της φαρμακευτικής νομοθεσίας της ΕΕ. Αργότερα εντός του 2023 η ΕΕ θα δρομολογήσει κοινή δράση ύψους 50 εκατ. ευρώ με τα κράτη μέλη, τη Νορβηγία, την Ισλανδία και την Ουκρανία για τη μικροβιακή αντοχή στο πλαίσιο του προγράμματος EU4Health.

Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος της ΕΕ «Ορίζων 2020», κινητοποιήθηκαν πάνω από 690 εκατ. ευρώ για τη στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας στον τομέα της μικροβιακής αντοχής. Κατά τα πρώτα δύο έτη του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», δεσμεύτηκαν 32,5 εκατ. ευρώ για 13 ερευνητικά έργα για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής.