Blog

Η External Affairs Manager του συνδέσμου 26 μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών σε μια εφ’ όλης της ύλης συνέντευξη αναδεικνύει το πραγματικό διακύβευμα του clawback που δεν είναι τίποτα άλλο από την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες.

-Κυρία Οικονομοπούλου πείτε μας λίγα λόγια για το PhRMA Innovation Forum Greece. Τι είναι, ποιους εκπροσωπεί και ποια η αποστολή του;

Το PhRMA Innovation Forum (PIF) Greece είναι ένας σύνδεσμος 26 ηγέτιδων φαρμακευτικών εταιρειών, τις οποίες ενώνει ο κοινός στόχος να προωθήσουν και να ενισχύσουν την ταχύτερη και ευρύτερη πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες στην Ελλάδα. Είμαστε ένας συνομιλητής που ενώνει τις δυνάμεις του με όλους τους θεσμικούς φορείς στην Ελλάδα για να συμβάλλει στην καθιέρωση ενός υγειονομικού συστήματος υψηλής ποιότητας. Παράλληλα, φιλοδοξούμε να αναδειχθούμε σε καταλυτικό παράγοντα που με τις προτάσεις και τις ενέργειές του θα συμβάλλει στην ευημερία, την ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας.

-Τελευταία γίνεται και πάλι λόγος για το clawback. Ποια είναι η θέση της φαρμακοβιομηχανίας για το clawback και γιατί το clawback έχει επιπτώσεις και στον ίδιο τον ασθενή αλλά και στον Έλληνα φορολογούμενο πολίτη;

Θα ξεκινήσω την απάντησή μου αντίστροφα γιατί αυτό που αναφέρετε στο τέλος της ερώτησής σας είναι και το πιο σημαντικό. Το πραγματικό διακύβευμα του clawback, και του συστήματος των υποχρεωτικών επιστροφών γενικά, είναι η πρόσβαση των πολιτών και των ασθενών σε καινοτόμες θεραπείες που κυριολεκτικά σώζουν ζωές. Eπίσης, όσο η συνολική δαπάνη αυξάνεται οι ασθενείς αντιμετωπίζουν αυξημένες συμμετοχές στη φαρμακευτική περίθαλψη. Ο μηχανισμός των αυτόματων επιστροφών αποτελεί μια μόνιμη απειλή για τη βιωσιμότητα του φαρμακευτικού κλάδου, ανατροφοδοτεί την ανεπάρκεια των προϋπολογισμών και αναβάλλει επ’ αόριστον τις απαραίτητες δομικές μεταρρυθμίσεις που χρειάζονται για τη δημιουργία ενός πραγματικά βιώσιμου Δημόσιου Συστήματος Υγείας. Για το 2020 το συνολικό ύψος των επιστροφών των φαρμακευτικών επιχειρήσεων που περιλαμβάνει και το rebate όγκου με βάση τις πωλήσεις των φαρμάκων ανήλθε στο ποσό των € 1.8 δισ. περίπου. Για το 2021, δεν υπάρχει ακόμα ξεκάθαρη εικόνα του ύψους των επιστροφών όμως, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, θα ξεπεράσει το ύψος των επιστροφών του 2020 και θα αγγίξει συνολικά τα € 2 δισ. περίπου. Είναι εξαιρετικά σημαντικό λοιπόν για την ηγεσία του Υπουργείου Υγείας να εφαρμόσει άμεσα μέτρα για τη μείωση των υποχρεωτικών επιστροφών, όμως αυτό που, δυστυχώς παρατηρούμε είναι οι συνολικές επιστροφές για τη μεγάλη πλειοψηφία ιδιαίτερα των καινοτόμων φαρμακευτικών εταιρειών να συνεχίζουν να αυξάνουν δραματικά.

-Πώς εφαρμόζεται το “clawback” στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχει κάτι που αξίζει να μιμηθούμε;

Υπάρχουν αρκετά διαφορετικά μοντέλα και πρακτικές που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση και θα μπορούσαμε να υιοθετήσουμε. Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά είναι το παράδειγμα της Πορτογαλίας όπου έχει συμφωνηθεί η θέσπιση ενός ανώτατου ορίου που συνιστά μια μορφή εισφοράς, αντίστοιχης του clawback, την οποία καλούνται να αποδώσουν στο κράτος οι εταιρείες. Επίσης, σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, εφαρμόζεται η αρχή της συνυπευθυνότητας σε περίπτωση υπέρβασης του φαρμακευτικού προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα ένα μέρος της υπέρβασης να καλύπτεται από το κράτος. Η χώρα μας είναι η μόνη από τις ευρωπαϊκές χώρες στην οποία το σύνολο της υπέρβασης των φαρμακευτικών προϋπολογισμών επιστρέφεται στο κράτος αποκλειστικά από τις φαρμακευτικές εταιρείες. Οφείλουμε βέβαια να επισημάνουμε ότι ο συμψηφισμός μέρους των επενδύσεων των εταιριών σε έρευνα και τεχνολογία με το clawback αποτελεί μια παρέμβαση που κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση και εφαρμόστηκε με επιτυχία και στη χώρα μας.

-Θεωρείτε ότι κάποια από τα νέα μέτρα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση;

H φαρμακευτική δαπάνη στη χώρα μας έχει ανάγκη από άμεσο εξορθολογισμό με διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις οι οποίες θα αποφέρουν αποτελέσματα στη συγκράτησή της. Δυστυχώς, τα πρόσφατα μέτρα δε συμβάλουν άμεσα προς την κατεύθυνση αυτή αλλά αντιθέτως διατηρούν τα πολύ υψηλά ποσοστά των υποχρεωτικών επιστροφών των φαρμακευτικών εταιρειών μεταφέροντας το βάρος από τις υποχρεωτικές επιστροφές στις υποχρεωτικές εκπτώσεις, βαρύνοντας δυσανάλογα τα καινοτόμα προϊόντα με μια επιπλέον υποχρεωτική έκπτωση της τάξης του 5%. Η κατάργηση βεβαίως του παράγοντα ανάπτυξης (80/20 και 90/10) στον υπολογισμό των υποχρεωτικών επιστροφών των φαρμακευτικών εταιριών, είναι προς τη σωστή κατεύθυνση και αποτελούσε πάγιο αίτημα του PhRMA Innovation Forum που τελικώς ικανοποιήθηκε.

-Πόσο έχει προχωρήσει η ψηφιακή μετάβαση στον χώρο της υγείας στη χώρα μας;

Στον τομέα αυτό είναι γεγονός ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα στη χώρα μας. Η Ελλάδα διαθέτει μια εξαιρετική ευκαιρία να καταστεί παγκόσμιο κέντρο αριστείας στον τομέα των Real World Evidence (RWE) με δεδομένο τον πλούτο των Real World Data (RWD) που υπάρχουν από το σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, τα νοσοκομεία και τον ΕΟΠΥΥ, αλλά και το γεγονός ότι το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) έχει θέσει ως προτεραιότητα τον ψηφιακό μετασχηματισμό.

-Πώς βλέπετε το μέλλον της φαρμακοβιομηχανίας στην Ελλάδα;

Υπάρχουν οι προϋποθέσεις, αλλά σε τελική ανάλυση όλα είναι θέμα προτεραιοτήτων. Πρέπει να επιλέξουμε αν θα βάλουμε σε πρώτη μοίρα τον ασθενή και την προοπτική που προσφέρει η καινοτομία στην οικονομία και στην κοινωνία, ή αν θα επιμείνουμε σε ένα στενά ορισμένο οικονομικό πλαίσιο με κλειστούς προϋπολογισμούς, των οποίων το ύψος δεν τεκμηριώνεται και δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των ασθενών στην Ελλάδα.

-Είμαστε μπροστά σε μια νέα εποχή. Τι ρόλο θα διαδραματίσει η βιοτεχνολογία παγκοσμίως αλλά και στην Ελλάδα όσο αφορά τις εξελίξεις στην υγεία;

Αναμφίβολα πρωταγωνιστικό. Η αποκρυπτογράφηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, οι ραγδαίες πρόοδοι της γενετικής μηχανικής, τα σταθερά βήματα στον τομέα των γονιδιακών και κυτταρικών θεραπειών, η εκρηκτική επιτάχυνση της μελέτης του εγκεφάλου σε συνδυασμό με τη ρομποτική, η μικροχειρουργική, τα καινοτόμα φάρμακα, και οι βιολογικοί παράγοντες, αναπτύσσονται όλα ταυτόχρονα και διαρκώς και, αν μη τι άλλο, αποτελούν ενθαρρυντικά μηνύματα για το μέλλον. Η δική μας προτεραιότητα, ως PhRMA Innovation Forum (PIF) Greece είναι να φροντίσουμε για την ταχύτερη και ευρύτερη πρόσβαση των ασθενών στην Ελλάδα στα θαυμαστά επιτεύγματα αυτής της καινοτομίας.