Blog

Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η απάντηση δεν περιορίζεται στη φυσιολογική φθορά ή στη χρόνια φλεγμονή που συνοδεύει τη γήρανση. Αντιθέτως, η ίδια η “ωρίμανση” του ανοσοποιητικού συστήματος αλλάζει με προβλέψιμο τρόπο, καθιστώντας τις αλλαγές φυσιολογικές και όχι παθολογικές.

Η Καθηγήτρια Θεραπευτικής – Επιδημιολογίας – Προληπτικής Ιατρικής, Παθολόγος Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, και η Βιολόγος Αλεξάνδρα Σταυροπούλου αναλύουν τα βασικά ευρήματα της μελέτης.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature, παρακολούθησε 96 υγιείς εθελοντές ηλικίας 25 έως 65 ετών για πάνω από δύο χρόνια. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι συμμετέχοντες εμβολιάζονταν ετησίως για τη γρίπη, ενώ συλλέγονταν τακτικά δείγματα αίματος και αναλύονταν με προηγμένες τεχνολογίες όπως μονοκυτταρική αλληλούχιση RNA, πρωτεωμική και φασματική κυτταρομετρία.

Από αυτά τα δεδομένα δημιουργήθηκε ο Άτλας της Ανθρώπινης Ανοσολογικής Υγείας (Human Immune Health Atlas), μια τεράστια βάση που καταγράφει 71 τύπους ανοσοκυττάρων και τις αλλαγές τους με την ηλικία. Ο Άτλας είναι πλέον διαθέσιμος σε ερευνητές παγκοσμίως και θεωρείται το πιο εκτεταμένο εργαλείο για τη μελέτη της γήρανσης του ανοσοποιητικού.

Κεντρικό ρόλο στη μελέτη είχαν τα Τ λεμφοκύτταρα, υπεύθυνα για τη συντονισμένη παραγωγή αντισωμάτων από τα Β κύτταρα μετά από εμβολιασμό ή λοίμωξη.

Οι ερευνητές παρατήρησαν ότι στα μεγαλύτερα άτομα, τα Τ λεμφοκύτταρα μνήμης μετατρέπονται σε μορφές που μοιάζουν περισσότερο με Th2 κύτταρα, οδηγώντας σε διαφορετική αντίδραση στα εμβόλια και σε πιο αδύναμες, λιγότερο αποτελεσματικές αποκρίσεις.

Με άλλα λόγια, το εμβόλιο μπορεί να περιέχει τα σωστά ιικά στοιχεία, αλλά αν τα Τ λεμφοκύτταρα δεν συντονίσουν σωστά τα Β κύτταρα, ο οργανισμός δυσκολεύεται να δημιουργήσει ισχυρά και μακροχρόνια αντισώματα.

Ένα σημαντικό εύρημα είναι ότι αυτές οι αλλαγές δεν προκαλούνται από φλεγμονή ή χρόνιες λοιμώξεις, όπως πιστευόταν, αλλά αποτελούν φυσική εξέλιξη των κυττάρων του ανοσοποιητικού.

Τα αποτελέσματα της μελέτης ανοίγουν νέους δρόμους για την ανασχεδίαση των εμβολίων. Γνωρίζοντας πλέον πώς αλλάζουν τα Τ λεμφοκύτταρα με την ηλικία, οι επιστήμονες μπορούν να τροποποιήσουν τα εμβόλια ώστε να ενεργοποιούν διαφορετικά ανοσολογικά μονοπάτια, αντισταθμίζοντας τις ηλικιακές “αδυναμίες”.

Μια πιθανή κατεύθυνση είναι η χρήση ειδικά προσαρμοσμένων ενισχυτών (adjuvants) ή ακόμα και γονιδιακών θεραπειών, όπως η τεχνολογία CRISPR, για να “επαναπρογραμματιστούν” τα Τ λεμφοκύτταρα ώστε να αντιδρούν όπως στα νεότερα άτομα. Παρόμοιες τεχνικές εφαρμόζονται ήδη στην καρκινική ανοσοθεραπεία (CAR-T cells).

Πέρα από τα εμβόλια, η μελέτη προσφέρει έναν πλήρη χάρτη για την ωρίμανση του ανοσοποιητικού και την επίδρασή του στην υγεία. Οι ίδιες κυτταρικές αλλαγές που περιορίζουν την ανταπόκριση στα εμβόλια μπορεί να εξηγούν την αυξημένη ευαισθησία των ηλικιωμένων σε λοιμώξεις ή σε ορισμένες ηλικιακά συνδεδεμένες ασθένειες.

Συνολικά, η γήρανση του ανοσοποιητικού δεν αποτελεί παρακμή, αλλά αναπροσαρμογή. Η κατανόησή της ανοίγει τον δρόμο για εξατομικευμένα εμβόλια και θεραπείες που λαμβάνουν υπόψη την ηλικία και την μοναδική ανοσολογική “υπογραφή” κάθε ατόμου.

Πηγή: allabouthealth.gr