Οι νέες υπηρεσίες πρόληψης που παρέχονται μέσω των φαρμακείων και αναμένεται να αλλάξουν τόσο τη λειτουργία τους όσο και τον τρόπο πρόσβασης των πολιτών σε υπηρεσίες ΠΦΥ παρουσιάστηκαν κατά τη διάρκεια της ενότητας «Το φαρμακείο καινοτομεί στην ΠΦΥ – Νέες υπηρεσίες πρόληψης για την αντιμετώπιση σοβαρών νόσων στον πληθυσμό της κοινότητας», στο πλαίσιο του 10ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής, που διοργάνωσε ο Φ.Σ. Θεσσαλονίκης.
Από τον Ιούνιο, με απόφαση του υπ. Υγείας, αναμένεται η διανομή των δωρεάν τεστ αυτοδιάγνωσης για τον καρκίνο του παχέος εντέρου (CRC) στους πολίτες ηλικίας 50-70 ετών, τα οποία ανιχνεύουν την παρουσία αίματος στα κόπρανα σε ποσοστό που κυμαίνεται από 50-80%, γεγονός που υποδηλώνει κακοήθεια. Όπως ανακοίνωσε ο φαρμακοποιός, Msc, cPhD, εκλέκτορας του ΠΦΣ, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του ΠΦΣ, εξωτερικός συνεργάτης της Επιτροπής Αξιολόγησης Φαρμάκων, Κωνσταντίνος Α. Κάσσανδρος, τα κύρια εργαλεία αυτοελέγχου για τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η ανοσοχημική δοκιμή κοπράνων (FIT) και η εξέταση λανθάνοντος αίματος κοπράνων (gFOBT).
«Τα τεστ FIT είναι πιο σύγχρονα και δεν απαιτούν διατροφικούς περιορισμούς, με 79% ευαισθησία και 94% ειδικότητα. Τα gFOBT απαιτούν διατροφικούς περιορισμούς και έχουν ευαισθησία περίπου 50-60%. Και τα δύο τεστ ανιχνεύουν κρυμμένο αίμα στα κόπρανα που δεν είναι ορατό με γυμνό μάτι, το οποίο μπορεί να είναι πρώιμο σημάδι από πολύποδες που αιμορραγούν και θα εξελιχθούν σε καρκίνο του παχέος εντέρου», εξήγησε ο ομιλητής. Τα τεστ είναι ασφαλή και αξιόπιστα, εγκεκριμένα από τον ΕΟΦ, ενώ φέρουν το σήμα CE, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς. Η εκπαίδευση των πολιτών από τους φαρμακοποιούς σε ό,τι αφορά τη σημασία του προσυμπτωματικού ελέγχου και της καθοδήγησης για τις διαδικασίες της εξέτασης είναι καθοριστικής σημασίας.
Εύκολη και ασφαλής η διαδικασία
Σύμφωνα με τον ίδιο, τα self tests γίνονται εύκολα με δείγμα κοπράνων, στο ειδικό δοχείο ή την ταινία του τεστ και στη συνέχεια με την τοποθέτησή τους στο αντιδραστήριο που περιλαμβάνεται στη συσκευασία. Το αποτέλεσμα εμφανίζεται μέσα σε λίγα λεπτά. Σε περίπτωση θετικού αποτελέσματος, είναι υποχρεωτικό να γίνεται κολονοσκόπηση ιδανικά σε 1-2 εβδομάδες για περαιτέρω διερεύνηση για καρκίνο ή άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως αιμορροΐδες, πολύποδες ή φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου.
«Η πρόληψη μέσω τακτικού ελέγχου μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη ανίχνευση και αποτελεσματική θεραπεία, μειώνοντας τη θνησιμότητα. Τα ποσοστά συμμόρφωσης για κολονοσκόπηση ύστερα από θετικό τεστ κυμαίνονται γύρω στο 80%. Αυτό σημαίνει ότι όταν ένα μη επεμβατικό τεστ είναι θετικό, οι πολίτες είναι πιο πιθανό να κάνουν κολονοσκόπηση για περαιτέρω διερεύνηση. Η διάθεση των tests από τα φαρμακεία θα διευκολύνει ιδιαίτερα τους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών», σημείωσε.
Εμβολιασμοί ενηλίκων στα φαρμακεία
Στη διενέργεια εμβολιασμών στα κοινοτικά φαρμακεία αναφέρθηκε ο Κωνσταντίνος Λιάρας, φαρμακοποιός, MSc, PhD, Adjunct Faculty UNIC, σύμβουλος Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην PGEU. «Επί του παρόντος οι φαρμακοποιοί μπορούν να εμβολιάζουν στα φαρμακεία τους για τη γρίπη ή/και την Covid-19 σε 15 ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λουξεμβούργο, Πολωνία, Πορτογαλία, Νορβηγία, Ρουμανία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο). Σε 9 από αυτές τις χώρες, οι φαρμακοποιοί είναι σε θέση να χορηγούν και άλλα εμβόλια, όπως πνευμονιόκοκκου, ταξιδιωτικά εμβόλια, έρπητα ζωστήρα, χολέρας, διφθερίτιδας, τετάνου, κοκκύτη, μηνιγγιτιδόκοκκου, εγκεφαλίτιδας, τυφοειδούς πυρετού, ηπατίτιδας Α, ηπατίτιδας Β, HPV κλπ», τόνισε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, «τα στοιχεία από όλες τις χώρες όπου διενεργούνται εμβολιασμοί στα φαρμακεία της κοινότητας δείχνουν ξεκάθαρα ότι οι πολίτες προτιμούν και εμπιστεύονται τον/την φαρμακοποιό τους για τον εκάστοτε εμβολιασμό. Πιο συγκεκριμένα για την Ελλάδα, όπως προκύπτει από έρευνα που διεξήχθη υπό την επίβλεψη και την επιμέλεια του καθηγητή Πολιτικής Υγείας Κυριάκου Σουλιώτη, το 67,6% των ερωτηθέντων θα ήθελαν να εμβολιαστούν από τον/την κοινοτικό φαρμακοποιό τους». Παράλληλα, ανέφερε ότι «στον κλάδο των φαρμακείων εκτιμάται ότι απασχολούνται περίπου 11.500 φαρμακοποιοί. Από αυτούς, οι 8.085 ήδη έχουν λάβει πιστοποίηση για τη διενέργεια αντιγριπικού εμβολιασμού και αντιτετανικού ορού και είναι απολύτως ικανοί για τη χορήγηση οποιουδήποτε άλλου εμβολίου».
Η καμπάνια πρόληψης για τον HPV αρχίζει από το φαρμακείο
Στον ενεργό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το ελληνικό κοινοτικό φαρμακείο στην προαγωγή του εμβολιασμού κατά του ιού HPV, σε συνεργασία με τους παιδιάτρους, αναφέρθηκε η Εύη Κορωνίδου, φαρμακοποιός, Master of Pharmacy, University of Manchester, εκλέκτορας του ΠΦΣ, μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής του ΠΦΣ. «Ο εμβολιασμός για τον ιό HPV, σε συνδυασμό με τον προληπτικό έλεγχο του τραχήλου της μήτρας αποτελούν τα δύο βασικά όπλα για την εξάλειψη της νόσου», είπε η ομιλήτρια. Παράλληλα τόνισε ότι το εμβόλιο κυκλοφορεί στη χώρα μας από το 2007 με πολλά κορίτσια, αλλά και αγόρια νεαρής ηλικίας να έχουν ήδη εμβολιαστεί. «Τα 11.000 φαρμακεία στη χώρα μας μπορούν να συμβάλλουν δυναμικά στην εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας με την προαγωγή του έγκαιρου και μαζικού εμβολιασμού στους εφήβους, την παραπομπή των γυναικών που χρήζουν διαγνωστικού ελέγχου και τη διάθεση των νέων self tests ανίχνευσης του ιού», τόνισε η Ε. Κορωνίδου.
