Blog

Τις σημαντικές αποκλίσεις στην πρόσβαση στην υγεία που εμμένουν μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκή Ένωσης αναδεικνύει για ακόμη μια φορά η ετήσια έρευνα για την εκτίμηση του δείκτη W.A.I.T. (Waiting to Access Innovative Therapies) που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών (EFPIA) για την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτομες θεραπείες.

Ειδικά για τη χώρα μας οι αποκλίσεις φαίνεται να συνδέονται με τις “παρενέργειες” της δαιδαλώδους φαρμακευτικής πολιτικής.

Όπως προκύπτει, λοιπόν, από τα 167 φάρμακα που έλαβαν έγκριση από τον EMA την περίοδο 2019-2022, οι ασθενείς στην Ελλάδα έχουν πρόσβαση στα 79.

Σύμφωνα με την έρευνα, που στόχο έχει να αποτυπώσει το βαθμό πρόσβασης των ασθενών σε νέες καινοτόμες θεραπείες σε 36 χώρες της Ευρώπης, η Ελλάδα μπορεί να βρίσκεται πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (43%), με 47% αλλά συγκριτικά με την προηγούμενη έρευνα καταγράφει υποχώρηση.

Συγκεκριμένα, στα αποτελέσματα της έρευνας που δημοσιεύθηκαν την περσινή χρονιά, στη χώρα μας είχαν διατεθεί 90 από τα 168 εγκεκριμένα νέα φάρμακα της περιόδου 2018-2021, ποσοστό 54%.

Μάλιστα, ο αριθμός βαίνει μειούμενος αφού το 2021 από τα 45 φάρμακα που έλαβαν έγκριση προσβάσιμα στους ασθενείς στη χώρα μας ήταν τα 21, δηλαδή το 45%, ενώ το 2022 το ποσοστό έπεσε στο 30%, καθώς από 53 φάρμακα που εγκρίθηκαν διαθέσιμα ήταν τα 16.

Οι μισές νέες θεραπείες έμειναν εκτός Ελλάδας

Αν και πρόκειται για ένα σύνθετο φαινόμενο, τα αποτελέσματα της έρευνας φαίνεται να μαρτυρούν εμμέσως τα εμπόδια που έχει εγείρει η η καθήλωση του δημόσιου φαρμακευτικού προϋπολογισμού και η «δαμόκλειος σπάθη» των υποχρεωτικών επιστροφών.

Το γράφημα που αναλύει το βαθμό πρόσβασης στις νέες θεραπείες είναι ενδεικτικό, αφού ακόμη και αν στα φάρμακα που έχουν πρόσβαση οι ασθενείς, πλήρως ή μερικώς, προσθέσουμε και ένα 2% για τις νέες θεραπείες που ήταν διαθέσιμες μόνο ιδιωτικά, τότε περίπου ένα στα δύο φάρμακα δεν έφθασαν στην Ελλάδα.

Μάλιστα, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν σημαντικά περιορισμένο στην περσινή έρευνα, φθάνοντας το 31%.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν εφέτος στη δημοσιότητα στο σύνολο των εγκεκριμένων νέων θεραπειών, εκείνες στις οποίες είχαν πλήρη πρόσβαση οι ασθενείς την περίοδο 2019-2022 ήταν 25% και σε όσες είχαν περιορισμένη πρόσβαση το 23%.

Τα αντίστοιχα περσινά ποσοστά ήταν 32% και 22%. Βέβαια, πέρσι το ποσοστό των φαρμάκων που ήταν διαθέσιμα ιδιωτικά ήταν στο 15%. Εκτιμάται, όμως, ότι το εν λόγω ποσοστό και η σημαντική μείωση του στην επόμενη μέτρηση, αφορά σε φάρμακα που είχαν λάβει τιμή αλλά δεν είχαν ενταχθεί στο σύστημα αποζημίωσης.

Αν δούμε το εν λόγω ποσοστό μόνο επί του αριθμού των φαρμάκων στα οποία είχαν πρόσβαση οι ασθενείς στην Ελλάδα, τότε η εικόνα είναι σχεδόν μοιρασμένη, καθώς 52% ήταν τα φάρμακα πλήρους πρόσβασης και 48% μερικής.

Αναμονή 587 ημέρων

Οι θεραπείες που δεν φθάνουν στη χώρα είναι μια όψη του νομίσματος. Η άλλη φαίνεται να είναι ο χρόνος που χρειάζεται να περιμένει ένας ασθενής στην Ελλάδα έως ότου έχει πρόσβαση σε θεραπεία που έλαβε «πράσινο φως» από τον ΕΜΑ και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τον Δείκτη WAIT, ο χρόνος αυτός ανέρχεται σε 587 ημέρες, δηλαδή πάνω από 1,5 έτος. Απέχει μάλιστα σχεδόν δύο μήνες (56 ημέρες) από τον μ.ο. της ΕΕ των 531 ημερών.

Αντιστοίχως, απέχει 461 ημέρες στη Γερμανία (πρόσβαση σε 126 ημέρες) και αν η Γερμανία αποτελεί ξεχωριστή περίπτωση, 169 ημέρες χρειάζεται να περιμένει ο ασθενείς στη Δανία, 283 στην Αυστρία, μαρτυρώντας τις διαφορετικές ταχύτητες στην πρόσβαση σε νέες θεραπείες μεταξύ των κρατών μελών.

Βέβαια, το διάστημα αυτό φαίνεται σαφώς βελτιωμένο, κατά 87 ημέρες, από την εικόνα που κατέγραφε η περσινή μελέτη. Πέρσι ο χρόνος αυτός ανήλθε στις 674 ημέρες. Εκτιμάται ότι ο λόγος αυτού του περιορισμού σχετίζεται με την επιτάχυνση των διαδικασιών αξιολόγησης στην Επιτροπή HTA, εντός της εν λόγω περιόδου.

Ογκολογικά και Ορφανά φάρμακα

Σαφώς καλύτερη εικόνα παρουσιάζει η πρόσβαση σε ογκολογικά φάρμακα, καθώς οι ασθενείς στην Ελλάδα έχουν πρόσβαση στο 71% των εγκεκριμένων θεραπειών.

Στα ορφανά το ποσοστό είναι πολύ χαμηλότερο, στο 41%.

Σε ό,τι αφορά το βαθμό πρόσβασης στα διαθέσιμα αυτά ογκολογικά φάρμακα τα ποσοστά είναι μοιρασμένα, με περίπου τα μισά να διατίθενται πλήρως και άλλα τόσα να έχουν περιορισμένη πρόσβαση, που παραπέμπει κυρίως σε θεραπείες που πρέπει να περάσουν από το Σύστημα Ηλεκτρονικής Προέγκρισης (ΣΗΠ).

Τα αντίστοιχα ποσοστά για τα ορφανά φάρμακα που κυκλοφορούν στην Ελλάδα δείχνουν τη ζυγαριά να γέρνει ελαφρώς υπέρ της πλήρους πρόσβασης (54%) έναντι της περιορισμένης (46%).

Η έρευνα διενεργείται σε συνεργασία με την IQVIA.