Blog

Όπως δήλωσε στο Healthview.gr ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του Υπουργείου Υγείας, Άρης Αγγελής, η αποζημίωση από τον ΕΟΠΥΥ για 37 νέους βιοδείκτες είναι στην τελική ευθεία και το επόμενο διάστημα θα εκκινήσει η διαδικασία διαπραγμάτευσης.

Σημειώνεται ότι η πρώτη αποζημίωση από τον ΕΟΠΥΥ για τους βιοδείκτες στη χώρα μας, έγινε το 2014 και μόλις το 2022, εντάχθηκε και η αποζημίωση βιοδεικτών για τον έλεγχο των γονιδίων BRCA1/2 που αφορά στον κληρονομικό καρκίνο του μαστού και των ωοθηκών (και υπό περιορισμένα κριτήρια). Στο τέλος Μαρτίου 2025, ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Υγείας η πρόθεση ένταξης 37 νέων βιοδεικτών, αλλά μέχρι σήμερα δεν φαινόταν πως «υπήρχε φως» για χιλιάδες ασθενείς που δεν έχουν πρόσβαση σε κρίσιμες διαγνωστικές εξετάσεις. Αιτίες; Διάφορα γραφειοκρατικά εμπόδια.

Σύμφωνα με τον κ. Αγγελή, η διαδικασία αξιολόγησης για την ένταξη βιοδεικτών στη λίστα αποζημίωσης του ΕΟΠΥΥ είναι χρονοβόρα, εμπλέκονται πολλές επιτροπές και συγκεκριμένα βήματα. Τα γραφειοκρατικά «εμπόδια» έχουν εντοπιστεί και άμεσα –όπως αποκάλυψε ο Γ.Γ. Στρατηγικού Σχεδιασμού- θα αλλάξει το πλαίσιο αξιολόγησης ώστε η διαδικασία να είναι πιο γρήγορη και πιο αποδοτική. Μάλιστα, το υπουργείο Υγείας επεξεργάζεται νομοθετική ρύθμιση για την έγκριση και αποζημίωση βιοδεικτών, με τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων φορέων και σύντομα θα ανακοινωθεί. Αυτό θα επιτρέψει, ανέφερε ο κ. Αγγελής, την επέκταση της διαδικασίας αποζημίωσης νέων βιοδεικτών την επόμενη χρονιά. Επί του παρόντος, στην αποζημίωση εντάσσονται 37 νέοι βιοδείκτες, με τη διαδικασία αυτή τη στιγμή να ολοκληρώνεται και άμεσα να εκκινεί η διαπραγμάτευση για την αποζημίωσή τους.

Τι λένε οι ασθενείς

Αισιοδοξία για θετική εξέλιξη αναφέρεται και από την πλευρά των ασθενών, όπως δήλωσε ο κ. Γιώργος Καπετανάκης Γιώργος, Πρόεδρος Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ, κάνοντας λόγο για θετικά βήματα στην αποζημίωση των 37 νέων βιοδεικτών. Εκτίμησε μάλιστα ότι τέλος Ιουνίου, αρχές Ιουλίου θα υπάρξουν και ανακοινώσεις σχετικά με νομοθετική ρύθμιση για το πλαίσιο έγκρισης και αποζημίωσης βιοδεικτών στη χώρα μας. Οι εξελίξεις και οι δράσεις που θα οδηγήσουν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση και διαχείριση του καρκίνου και παράλληλα των στρατηγικών που θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη των αναγκαίων πολιτικών αναμένεται να παρουσιαστούν στο «2nd Synergies Forum on Cancer Policy, Research & Funding Strategies» που διοργανώνει η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου-ΕΛΛΟΚ στην Αθήνα στις 30 Ιουνίου-1 Ιουλίου 2025.

Τι δείχνουν τα στοιχεία του ΣΦΕΕ

«Η έγκαιρη και ισότιμη πρόσβαση των ογκολογικών ασθενών στην ιατρική ακριβείας αποτελεί βασική προτεραιότητα του ΣΦΕΕ», υπογράμμισε στο Ηealthview.gr ο Γενικός Διευθυντής Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος, κ. Μιχάλης Χειμώνας. Όπως τόνισε, «αποζημίωση των σύγχρονων βιοδεικτών είναι κρίσιμη, όχι μόνο για τη βελτίωση της θεραπευτικής έκβασης και της ποιότητας ζωής των ασθενών, αλλά και για τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας. Το 2023, ο ΣΦΕΕ ανέθεσε στην i-hecon τη διενέργεια μελέτης για τους βιοδείκτες που διατίθενται στη χώρα μας από το 2014 και μετά, αλλά δεν αποζημιώνονται. Τα ευρήματα της μελέτης είναι αποκαλυπτικά: επένδυση 1,8 εκατ. ευρώ σε επιλεγμένους μη αποζημιούμενους βιοδείκτες μπορεί να οδηγήσει σε εξοικονόμηση 21,3 εκατ. ευρώ από τη φαρμακευτική δαπάνη. Με άλλα λόγια, για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται στους βιοδείκτες, εξοικονομούνται 12 ευρώ, αποδεικνύοντας ότι η αποζημίωσή τους δεν είναι απλώς ζήτημα ισότιμης πρόσβασης, αλλά και έξυπνης, αποδοτικής διαχείρισης πόρων».

Σύμφωνα με τον κ. Χειμώνα, «παρά το ελπιδοφόρο βήμα της επικείμενης επικαιροποίησης της λίστας αποζημιούμενων βιοδεικτών, απαιτείται η θεσμοθέτηση ενός σταθερού και διαφανούς πλαισίου αποζημίωσης για τους νεότερους βιοδείκτες, με στόχο τη σταθερή ενσωμάτωσή τους στην κλινική πρακτική. Παράλληλα, είναι απαραίτητο να απλοποιηθούν και να ψηφιοποιηθούν οι διαδικασίες στα ογκολογικά συμβούλια, ώστε οι ασθενείς να μην περιμένουν μήνες για να ξεκινήσουν τη θεραπεία τους. Ο ΣΦΕΕ θα συνεχίσει να συνεργάζεται ενεργά με όλους τους θεσμικούς φορείς, θέτοντας στο επίκεντρο τον ασθενή και προάγοντας λύσεις που ενισχύουν την αποτελεσματικότητα, τη διαφάνεια και τη βιωσιμότητα του συστήματος υγείας».

Η Ελλάδα ακόμα υπολείπεται στην Ιατρική Ακριβείας

Στις χώρες με χαμηλή έως μέτρια πρόσβαση σε βιοδείκτες, κατατάσσεται η Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία πανευρωπαϊκής έρευνας υπό την αιγίδα των ECPC, EFPIA και IQNPath.

Αποτελεί μάλιστα παράδοξο της ελληνικής πραγματικότητας το γεγονός ότι μπορεί να αποζημιώνονται θεραπείες χωρίς να αποζημιώνονται οι βιοδείκτες που τις καθορίζουν. Αυτό πέρα ότι δεν έχει επιστημονική λογική, οδηγεί και σε σπατάλη πόρων.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Μη Μικροκυτταρικού Καρκίνου του Πνεύμονα (ΜΜΚΠ), όπου απαιτείται έλεγχος για τουλάχιστον 9 βιοδείκτες εκ των οποίων μόλις δύο αποζημιώνονται σήμερα, ενώ η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας εξαρτάται άμεσα από τη γενετική ανάλυση του όγκου.

 Απαραίτητη η παράλληλη αποζημίωση βιοδεικτών και αντίστοιχης θεραπείας, αλλά και η διασφάλιση ποιότητας

Η ένταξη των 37 νέων βιοδεικτών στην αποζημίωση θα πρέπει να συνοδεύεται από την παράλληλη αποζημίωση της θεραπείας που ενδείκνυται. Δεν αρκεί να εντοπιστεί ο κατάλληλος βιοδείκτης· πρέπει ο ασθενής να έχει και άμεση πρόσβαση στο φάρμακο που στοχεύει τη συγκεκριμένη μετάλλαξη.

Ταυτόχρονα, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην ποιότητα των εξετάσεων. Οι διαγνωστικοί έλεγχοι οφείλουν να διεξάγονται με πιστοποιημένες μεθόδους και υψηλά πρότυπα. Εργαστήρια που δεν πληρούν τις προδιαγραφές ποιότητας θέτουν σε κίνδυνο τους ασθενείς με ψευδώς θετικά ή ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα, οδηγώντας σε ακατάλληλες θεραπείες ή στην αδικαιολόγητη στέρηση δυνητικά σωτήριων παρεμβάσεων.

Η -προ των πυλών- αποζημίωση των 37 βιοδεικτών, αποτελεί όχι μόνο επιστημονική αλλά και ηθική αναγκαιότητα., καθώς υπηρετεί την αρχή της ισότιμης πρόσβασης όλων των ασθενών σε διαγνωστικά και θεραπευτικά μέσα, στην λογική της Ιατρικής Ακριβείας και είναι βέβαιο ότι χρειάζονται ακόμα σημαντικά βήματα στον τομέα αυτόν.

Έτσι το Εθνικό Σύστημα Υγείας θα ανταποκριθεί ουσιαστικά στις πραγματικές ανάγκες των ασθενών και θα αξιοποιήσει πολλαπλώς τις δυνατότητες της σύγχρονης ογκολογίας. Από τη μία πλευρά, επιλογή θεραπείας που θα είναι η πλέον ενδεδειγμένη για κάθε ασθενή, και παράλληλα εξοικονόμηση πόρων που μπορεί να φτάνει έως και 15 φορές το κόστος των βιοδεικτών, σύμφωνα με πρόσφατη ελληνική μελέτη.

Τι είναι οι βιοδείκτες και γιατί είναι απαραίτητοι

Οι βιοδείκτες αποτελούν βιολογικά χαρακτηριστικά που προσδιορίζονται μέσω συγκεκριμένων διαγνωστικών μεθόδων και παρέχουν κρίσιμες πληροφορίες για τη διάγνωση, την πρόγνωση ή την ανταπόκριση του ασθενούς σε συγκεκριμένες θεραπείες. Η χρήση τους έχει μεταμορφώσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται οι καρκίνοι, παρέχοντας εξατομικευμένες θεραπευτικές στρατηγικές.

Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι ο καρκίνος δεν είναι μια ενιαία νόσος αλλά χαρακτηρίζεται από γενετική ετερογένεια, ακόμη και στον ίδιο τύπο καρκίνου από ασθενή σε ασθενή. Οι προβλεπτικοί βιοδείκτες –όπως μεταλλάξεις στο DNA ή εκφράσεις συγκεκριμένων πρωτεϊνών– είναι το «κλειδί» για τη χορήγηση στοχεύουσων θεραπειών.

Έχει επιτευχθεί μεγάλη πρόοδος στην ταυτοποίηση των βιοδεικτών και στην ανάπτυξη θεραπειών που συνδέονται με συγκεκριμένους βιοδείκτες, ειδικότερα στον τομέα της ογκολογίας, με περίπου 55 τοις εκατό των συνολικών ογκολογικών κλινικών μελετών το 2018, σε σύγκριση με περίπου 15 τοις εκατό το 2000, να περιλαμβάνουν τη χρήση βιοδεικτών. Η μεγαλύτερη από ποτέ γνώση γύρω από τους βιοδείκτες, οδηγεί σήμερα στη χρήση ευρύτερων εξετάσεων εκατοντάδων γενετικών παραλλαγών που επιτρέπουν τη λήψη αποφάσεων για στοχεύουσες θεραπείες και παρακολούθηση των ασθενών. Η ανάλυση του μοριακού/γονιδιωματικού προφίλ έχει οδηγήσει πλέον στη μετατόπιση από την παραδοσιακή προσέγγιση θεραπείας που εστιάζει στο “όργανο προέλευσης” προς την αυξανόμενη χρήση ογκολογικών θεραπειών με βάση τη μοριακή υπογραφή του κάθε ασθενούς (ογκολογικές θεραπείες ανεξαρτήτως ιστολογικού τύπου). Η αποτελεσματική χρήση των εξετάσεων βιοδεικτών σε συνδυασμό με υψηλής ποιότητας εξετάσεις παίζουν θεμελιώδη ρόλο στην αξιοποίηση της δυνατότητας της ιατρικής ακριβείας να μεταμορφώσει τις εκβάσεις προς όφελος των ασθενών.

Πηγή: healthview.gr