Blog

Τα τελευταία χρόνια, ολοένα και περισσότερα αντιβιοτικά έχουν χάσει την αποτελεσματικότητά τους απέναντι σε κοινές βακτηριακές λοιμώξεις, με τον ΠΟΥ να επισημαίνει ότι μία στις έξι λοιμώξεις δεν ανταποκρίνεται πλέον στις συνήθεις θεραπείες.

Το φαινόμενο, γνωστό ως αντιμικροβιακή αντοχή (AMR), προκύπτει όταν βακτήρια και άλλα παθογόνα —που προκαλούν λοιμώξεις στο αίμα, το έντερο, το ουροποιητικό ή μεταδιδόμενα νοσήματα— εξελίσσονται σε σημείο όπου τα υπάρχοντα φάρμακα δεν μπορούν να τα αντιμετωπίσουν.

Σύμφωνα με την έκθεση, η ανθρώπινη συμπεριφορά συμβάλλει σημαντικά στην επιτάχυνση της αντοχής. Παράγοντες όπως η πρόωρη διακοπή της θεραπείας ή η λανθασμένη συνταγογράφηση αντιβιοτικών από γιατρούς για παθήσεις που δεν τα απαιτούν, εντείνουν το πρόβλημα.

Με βάση στοιχεία από 23 εκατομμύρια περιστατικά σε 104 χώρες το 2023, ο ΠΟΥ καταγράφει αύξηση ανθεκτικότητας σε περίπου 40% των συνδυασμών παθογόνου-αντιβιοτικού που αναλύθηκαν από το 2018.

Το φαινόμενο είναι εντονότερο σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, όπου η επιτήρηση της AMR, η πρόσβαση σε μικροβιολογικές εξετάσεις και οι εναλλακτικές θεραπείες είναι περιορισμένες. Για παράδειγμα, ο ΠΟΥ εκτιμά ότι μία στις τρεις βακτηριακές λοιμώξεις στη Νοτιοανατολική Ασία και την Ανατολική Μεσόγειο είναι ανθεκτική στα αντιβιοτικά, έναντι μίας στις πέντε στην Αφρική.

Ωστόσο, καμία περιοχή δεν παραμένει ανεπηρέαστη. Έρευνα που δημοσιεύθηκε πέρυσι προβλέπει ότι οι ετήσιοι θάνατοι από ανθεκτικές λοιμώξεις σε χώρες υψηλού εισοδήματος θα αυξηθούν από 125.000 σε 192.000 έως το 2050.

Ο επικεφαλής του ΠΟΥ, Tedros Adhanom Ghebreyesus, προειδοποίησε:
«Η μικροβιακή αντοχή ξεπερνά την πρόοδο της σύγχρονης ιατρικής, απειλώντας την υγεία των οικογενειών σε όλο τον κόσμο».

Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις στο επίκεντρο

Η έκθεση επισημαίνει ότι τα αρνητικά κατά Gram βακτήρια παρουσιάζουν τα υψηλότερα ποσοστά αντοχής — μια ομάδα υπεύθυνη για τις πιο επικίνδυνες νοσοκομειακές λοιμώξεις. Οι βακτηριαιμίες, για παράδειγμα, μπορούν να οδηγήσουν σε σήψη, ανεπάρκεια οργάνων ή ακόμη και θάνατο.

Είδη όπως η Klebsiella pneumoniae και η E. coli εμφανίζουν ανθεκτικότητα άνω του 70% σε ορισμένες περιοχές της Αφρικής, περιορίζοντας δραματικά τις διαθέσιμες θεραπείες. Παράλληλα, βακτήρια όπως η Salmonella και ο Acinetobacter παρουσιάζουν ολοένα μεγαλύτερη αντοχή σε ισχυρά αντιβιοτικά, όπως οι καρβαπενέμες και οι φθοριοκινολόνες.

Ανησυχητικά σημάδια ανθεκτικότητας εμφανίζονται ακόμη και για την κεφτριαξόνη, τη μοναδική αποτελεσματική θεραπεία για τη γονόρροια, με τον ΠΟΥ να προειδοποιεί ότι το σεξουαλικώς μεταδιδόμενο αυτό νόσημα κινδυνεύει να καταστεί μη θεραπεύσιμο σε ορισμένες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.

Η διεθνής απάντηση

Ο Οργανισμός καλεί τα κράτη να μειώσουν τη χρήση ισχυρών αντιβιοτικών που περιλαμβάνονται στη λίστα «Παρακολούθησης» και να εξασφαλίσουν ότι έως το 2030, το 70% της παγκόσμιας κατανάλωσης θα αφορά φάρμακα πρώτης γραμμής «Πρόσβασης» — στόχο που έχει θέσει ο ΟΗΕ.

Όπως υπογράμμισε ο Tedros:
«Το μέλλον μας εξαρτάται επίσης από την ενίσχυση των συστημάτων πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας των λοιμώξεων και από την καινοτομία με αντιβιοτικά επόμενης γενιάς και ταχείες μοριακές εξετάσεις σε σημεία περίθαλψης».

Πηγή: allabouthealth.gr