Ανησυχία στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εγείρει η πρόταση της ΕΕ για υποχρεωτική άδεια εκμετάλλευσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Αφορά τη δυνατότητα μιας κυβέρνησης να επιτρέπει σε τρίτους να χρησιμοποιούν δίπλωμα ευρεσιτεχνίας χωρίς την άδεια του κατόχου δικαιωμάτων, υπό ορισμένους όρους. Στην πρότασή της η ΕΕ αναφέρει μεταξύ άλλων τα εξής: «Κατά τη διάρκεια της κρίσης της νόσου COVID-19, τα αντικρουόμενα συμφέροντα ήταν η πρόσβαση σε προϊόντα υγείας και η διατήρηση κινήτρων για την καινοτομία που είναι καίριας σημασίας για την ανάπτυξη νέων προϊόντων υγείας, όπως εμβόλια και φαρμακοθεραπευτικά μέσα. Η πανδημία πρόσθεσε ένα ακόμη στοιχείο στη συζήτηση: τον ρόλο που θα μπορούσαν και θα πρέπει να διαδραματίσουν τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας σε περίπτωση κρίσης. Με άλλα λόγια, το ερώτημα διαμορφώθηκε ως εξής: πώς μπορούμε να διατηρήσουμε την ισορροπία και τα κίνητρα για καινοτομία, διασφαλίζοντας παράλληλα την ταχεία πρόσβαση σε προϊόντα και τεχνολογίες κρίσιμης σημασίας σε καταστάσεις κρίσης, ακόμη και ελλείψει εθελοντικών συμφωνιών; Το δίκαιο ευρεσιτεχνίας παρέχει ήδη μια λύση: τη χορήγηση υποχρεωτικών αδειών εκμετάλλευσης.
Ωστόσο ένας συνασπισμός ευρωπαϊκών επιχειρηματικών ομίλων μεταξύ των οποίων και η EFPIA, με κοινή ανακοίνωσή τους τονίζει ότι υπάρχουν προβλήματα στη συγκεκριμένη πρόταση που πρέπει να επιλυθούν πριν αυτή οριστικοποιηθεί.
Όπως αναφέρεται στην κοινή ανακοίνωση των επιχειρηματικών ομίλων, «Είναι σημαντικό να διασφαλιστεί ότι η κοινωνία έχει πρόσβαση σε προϊόντα ή υπηρεσίες που σχετίζονται με την οποιαδήποτε κρίση. Ωστόσο, πιστεύουμε ακράδαντα ότι, στην τρέχουσα μορφή της, αυτή η πρωτοβουλία θα υπονομεύσει την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών εταιρειών, εμποδίζοντας τελικά την ικανότητα της Ευρώπης να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά τις μελλοντικές κρίσεις. Η αποδυνάμωση της Πνευματική Ιδιοκτησίας (IP) με αυτόν τον τρόπο δημιουργεί επίσης ένα αρνητικό προηγούμενο διεθνώς. Είναι σημαντικό να αντιμετωπιστεί ο μύθος ότι η IP στέκεται εμπόδιο στην καινοτομία όταν συμβαίνει το αντίθετο. Η κρίση της COVID-19 ήταν ένα παράδειγμα της προθυμίας της επιχειρηματικής κοινότητας να συμβάλει στην αντιμετώπιση μιας πανδημίας (που συμβαίνει μια φορά στα εκατό χρόνια), εκχωρώντας οικειοθελώς την αδειοδότηση των δικαιωμάτων τους. Αυτό έγινε στο πλαίσιο των υφιστάμενων διεθνών πλαισίων, της ΕΕ και των κρατών μελών, τα οποία έχουν αποδείξει σε μεγάλο βαθμό ότι μπορούν να βρίσκουν γρήγορη λύσεις σε καταστάσεις κρίσεων. Ωστόσο, η εν λόγω πρόταση εγείρει ανησυχίες στην επιχειρηματική κοινότητα γι’αυτό προτείνεται :
-Να τονιστεί περισσότερο ότι η υποχρεωτική άδεια εκμετάλλευσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας θα είναι το έσχατο μέτρο, σε περιπτώσεις που αποτελεί «ε το μόνο μέσο» για την πρόσβαση σε «απαραίτητα» προϊόντα που σχετίζονται με την κρίση.
– Τα εμπορικά μυστικά και η τεχνογνωσία πρέπει να εξαιρούνται ρητά από το πεδίο εφαρμογής της πρότασης-Οι ορισμοί πρέπει να είναι πιο σαφείς και σαφέστερα καθορισμένοι (π.χ. “κρίσεις”)-Το πάνελ των ειδικών που θα συμβουλεύει την Επιτροπή για τις αποφάσεις της θα πρέπει απαραίτητα να περιλαμβάνει εμπειρογνώμονες του κλάδου στις διαδικασίες τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και σε εθνικό επίπεδο.-Να γίνεται ενδελεχής δικαστικός έλεγχος της υποχρεωτικής άδειας εκμετάλλευσης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Οι κάτοχοι των διπλωμάτων θα πρέπει πάντα να έχουν την ευκαιρία να ακουστούν πριν από την έκδοση οποιασδήποτε απόφασης σχετικά με την υποχρεωτική αδειοδότηση και να διαπραγματευτούν την «επαρκή αμοιβή» ή να προτείνουν ένα εναλλακτικό μέτρο, για παράδειγμα σχετικά με την παραγωγική ικανότητα ή συμφωνίες συνεργασίας.
Πηγή: healthdaily.gr
