«Η χώρα έχει ανάγκη χρηματοδότησης σε παρεμβάσεις και θεραπείες που προσφέρουν κλινικά σημαντική αύξηση στο προσδόκιμο της ζωής, αλλά και στην ποιότητα της ζωής των ασθενών. Δεδομένου ότι οι προϋπολογισμοί και των συστημάτων υγείας, αλλά και των φαρμάκων είναι στάσιμοι, ναι μεν πρέπει να επενδύουμε σε νέες θεραπείες, αλλά πρέπει και να αποεπενδύουμε από θεραπείες, οι οποίες είναι λιγότερο αποτελεσματικές ή αποδοτικές. Και δεδομένου ότι κάθε νέα θεραπεία δεν είναι απαραίτητα καινοτόμα, δεν πρέπει να καταφεύγουμε μόνο σε νέες ακριβές πιθανότατα καινοτόμες θεραπείες, αλλά είναι πολύ σημαντικό να διατηρούμε παλαιότερες αποτελεσματικές και πιο αποδοτικές ή οικονομικές τεχνολογίες. Θα πρέπει να υπάρξει μία μικρή αλλαγή νοοτροπίας, γιατί κάθε νέο δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι καινοτόμο ή καλύτερο».
Τα παραπάνω ανέφερε ο Γενικός Γραμματέας Στρατηγικού Σχεδιασμού του υπουργείου Υγείας Άρης Αγγελής, σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης που διοργάνωσαν η Ελληνική Ομοσπονδία Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) και ο ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, κ. Στέλιος Κυμπουρόπουλος, με θέμα «Ευρωπαϊκή και Εθνική Στρατηγική για τον Καρκίνο: Το ψηφιακό άλμα προς τη βελτίωση της ογκολογικής φροντίδας».
Για τον ευρωπαϊκό κανονισμό αξιολόγησης τεχνολογιών υγείας που θα μπει σε εφαρμογή από τον Ιανουάριο του 25, και θα ξεκινήσει από τα ογκολογικά προϊόντα, ο κ. Αγγελής είπε ότι το υπουργείο κάνει συντονισμένες προσπάθειες προκειμένου η Ελλάδα να εκμεταλλευτεί τις ρυθμιστικές αλλαγές σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να λάβει όποια βοήθεια μπορεί από ευρωπαϊκά funds.
Αύξηση θανάτων 2,4% από καρκίνο στην ΕΕ το 2022
Οι επισημάνσεις του ΓΓ τόσο για την επιδημιολογία του καρκίνου, όσο και για τη σχέση κόστους οφέλους των νέων αντικαρκινικών φαρμάκων που μπαίνουν στις αγορές δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικές.
Επικαλούμενος τα τελευταία δεδομένα του European Cancer Information System ανέφερε ότι το 2022 υπήρξε μία αύξηση των κρουσμάτων της τάξης του 2,3% σε ένα συνολικό πληθυσμό 2.7 εκατ. ασθενών, ενώ υπήρξε μία σχεδόν ισότιμη αύξηση θανάτων 2,4%, οπότε σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο αριθμός των θανάτων άγγιξε τα 1,3 εκατ. «Την ίδια ώρα πολλές καινούργιες τεχνολογίες μπαίνουν στην αγορά, όπως ανοσοθεραπειες, κυτταρικές και γονιδιακές θεραπείες και άλλες θεραπείες, αλλά έχουμε και πολλά άλλα φάρμακα τα οποία δεν είναι τόσο καινοτόμα. Οπότε έχουμε να αντιμετωπίσουμε τα εξής: Ναι μεν κάποιες είναι πραγματικά καινοτόμες, εντυπωσιακές θεραπείες όσον αφορά τα αποτελέσματα τους, βάσει ποιότητας ζωής και προσδόκιμου που προσφέρουν, αλλά πολλά άλλα νέα φάρμακα, έχουν ίσως ένα οριακό πρόσθετο κλινικό όφελος».
Τα περισσότερα νέα φάρμακα και θεραπείες που μπαίνουν στην αγορά έχουν μία πάρα πολύ σημαντική αβεβαιότητα, που αφορά στην έκβαση των θεραπευτικών αποτελεσμάτων. Και επίσης σχεδόν όλα τα νέα αντικαρκινικά φάρμακα που μπαίνουν στην αγορά έρχονται με ένα πάρα πολύ υψηλό κόστος, επισήμανε ο κ. Αγγελής
Χωρίς κλινικά σημαντική αύξηση του οφέλους τα περισσότερα νέα φάρμακα
«Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο BMJ, σε ένα δείγμα 50 φαρμάκων για σχεδόν 70 ενδείξεις υπήρξε μία στατιστική αύξηση του προσδόκιμου ζωής μόνο στο 35% των νέων αντικαρκινικών φαρμάκων και υπήρξε ένα εύρος οφέλους μεταξύ 1 και 5,8 μηνών, όπου ο μέσος όρος προσδόκιμου ζωής που πρόσθετε ήταν 2,7 μήνες. Όσον αφορά τη βελτίωση ποιότητας ζωής, ήταν μόνο το 10% των φαρμάκων στο σημείο της έγκρισης τους από τον ΕΜΑ. Και αν δούμε σε επίπεδο αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας που γίνεται από τους αρμόδιους φορείς σε κάθε χώρα, τα στοιχεία λένε ότι τα περισσότερα νέα φάρμακα δεν έρχονται με κλινικά σημαντική αύξηση όσον αφορά το όφελος τους. Αν πάρουμε αυτά τα δεδομένα και επίσης τα δεδομένα εισαγωγής των νέων φαρμάκων στις αγορές με αυξήσεις που είναι πολλαπλάσιες του ρυθμού αύξησης του πληθωρισμού, ή του ρυθμού αύξησης ενός ΑΕΠ, ή του ρυθμού αύξησης ενός φαρμακευτικού προϋπολογισμού μιας χώρας, βλέπουμε μία πολύ μικρή, αν όχι ανύπαρκτη ή οριακή σχέση μεταξύ του κόστους και του κλινικού οφέλους των νέων φαρμάκων.
Τεράστια ανάγκη για ολική αντικειμενική επιστημονική αξιολόγηση
Ως εκ τούτου υπάρχει τεράστια ανάγκη για ολική αντικειμενική επιστημονική αξιολόγηση όλων των δεδομένων, όταν μπαίνουν νέα αντικαρκινικά φάρμακα στην αγορά». Για τη χρηματοδότηση ενός φαρμάκου χρειάζεται να είμαστε σίγουροι για την αποτελεσματικότητα του, βάσει του κλινικού οφέλους που προσφέρει, την αποδοτικότητα του, βάσει της σχέσης κόστους οφέλους, (value for money), αλλά επίσης και για τη βιωσιμότητα του. Και όταν μιλάμε για βιωσιμότητα, εννοούμε τον αντίκτυπο στον προϋπολογισμό, είπε ο κ. Αγγελής, για να τονίσει στην συνέχεια ότι κάθε εισαγωγή ενός νέου φαρμάκου στο σύστημα υγείας έχει ένα κόστος ευκαιρίας. Όταν μιλάμε για μία νέα εθνική φαρμακευτική πολιτική, εννοούμε ότι θέλουμε να βρούμε μία χρυσή τομή μεταξύ των προτεραιοτήτων για πολιτική υγεία, και των προτεραιοτήτων για βιομηχανική πολιτική. Και φυσικά κάτι τέτοιο έχει την ανάγκη, θέσπισης θεμελιωδών αρχών όπως διαφάνεια, δικαιοσύνη, προβλεψιμότητα, τόνισε ο ΓΓ και πρόσθεσε: «Παράλληλα χρειάζεται να είμαστε ξεκάθαροι όσον αφορά τους στόχους της εθνικής φαρμακευτικής πολιτικής, όπως είναι η άμεση και ισότιμη πρόσβαση, σε καινούργια καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, η αποδοτικότητα και βιωσιμότητα του συστήματος υγείας, η τόνωση της καινοτομίας και των επενδύσεων όσον αφορά την έρευνα και την ανάπτυξη, και φυσικά η προώθηση της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας στον κλάδο».
