Blog

                                                                                                                           Ολύμπιος Παπαδημητρίου: Γενικός Διευθυντής της Novo Nordisk

Ορόσημο αποτελεί ο μήνας Φεβρουάριος για την φαρμακευτική επιχείρηση Novo Nordisk, καθώς γιορτάζει τα 100 χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της, 100 χρόνια ερευνών και ανακαλύψεων στο μέτωπο του σακχαρώδη διαβήτη και άλλων σοβαρών χρόνιων παθήσεων, όπως η παχυσαρκία και σπάνιες ενδοκρινολογικές παθήσεις και παθήσεις του αίματος.

«Έχουμε τα εταιρικά μας γενέθλια! Γινόμαστε 100 χρόνων! 100 χρόνια στην υπηρεσία των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη και των ατόμων που ζουν με τα αλλά νοσήματα για τα οποία προσφέρουμε θεραπευτικές λύσεις. 100 χρόνια στην υπηρεσία των επαγγελματιών υγείας. Όταν έχεις βιώσει τα 30 περίπου από αυτά τα 100 χρόνια, η σημερινή μέρα σε αγγίζει λίγο περισσότερο… Χρόνια Πολλά Novo Nordisk!» όπως σημειώνει ο Γενικός Διευθυντής της φαρμακευτικής, κ. Ολύμπιος Παπαδημητρίου.

Η Novo Nordisk είναι μια παγκόσμια φαρμακευτική εταιρεία, που ιδρύθηκε το 1923 και η έδρα της είναι λίγο έξω από τη Κοπεγχάγη, στη Δανία. Απασχολεί περισσότερα από 47.000 άτομα, σε 80 γραφεία σε όλο τον κόσμο και διαθέτει τα προϊόντα της σε αγορές 168 χωρών.

«Καθώς γιορτάζουμε τα 100 χρόνια Novo Nordisk, στεκόμαστε περήφανα μπροστά στις αξίες και την ιστορία της εταιρείας μας. Στόχος μας είναι να συνεχίζουμε να βελτιώνουμε τη ζωή των ανθρώπων βελτιώνοντας την υγεία, μέσω της εκπαίδευσης και αναπτύσσοντας μια βιώσιμη κοινωνία βασισμένη στη γνώση» όπως σημειώνει η κ. Μαίρη Καραγεώργου, Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk.

Αλλάζοντας τον κόσμο του διαβήτη

Στην Ελλάδα, η Novo Nordisk έκανε τα πρώτα της βήματα το 1979. Τα πρώτα της βήματα πραγματοποιούνται με την ίδρυση δύο μικρών εταιρειών. Της Nordisk Insulinlaboratorium και Novo Terapeutisk Laboratorium το 1923 και το 1925, αντίστοιχα. Οι δύο εταιρείες ξεκίνησαν την παραγωγή ενός επαναστατικού νέου φαρμάκου, της ινσουλίνης, που είχε μόλις ανακαλυφθεί από δύο Καναδούς επιστήμονες.

Από την ίδρυση τους, οι δύο εταιρείες εστίαζαν στην ανάπτυξη προϊόντων για την
ανακούφιση ασθενών με διαβήτη. Ανταγωνιζόμενες έντονα η μία την άλλη, οι εταιρείες αναδείχθηκαν ως δύο από τις καλύτερες εταιρείες στον κλάδο τους.

Όταν αποφάσισαν τελικά να συγχωνευθούν το 1989, δημιούργησαν την Novo Nordisk. Μια εταιρεία που έκτοτε αναπτύσσεται ταχύτατα και έχει κατακτήσει ηγετική θέση στην αντιμετώπιση του διαβήτη και της αιμορροφιλίας, της παχυσαρκίας, τη θεραπεία διαταραχών της αυξητικής ορμόνης και τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

Μαίρη Καραγεώργου, Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της Novo Nordisk

Οι ιδρυτές: August and Marie Krogh

Η ιστορία της Nordisk Insulinlaboratorium ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1922, όταν ο August και η Marie Krogh έφτασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες δια θαλάσσης. Ο August Krogh ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και είχε λάβει το βραβείο Νόμπελ στη φυσιολογία το 1920. Ερευνητές του Πανεπιστημίου Yale είχαν προσκαλέσει το ζευγάρι στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είχαν ζητήσει από τον August Krogh να δώσει διαλέξεις για την ιατρική του έρευνα σε ολόκληρη τη χώρα.

Κατά την επίσκεψη του στις Ηνωμένες Πολιτείες το ζευγάρι άκουγε καθημερινά τις αναφορές ατόμων που λάμβαναν θεραπεία με ινσουλίνη – την ορμόνη που ανακαλύφθηκε το 1921 από δύο Καναδούς ερευνητές, τον Banting και τον Best.

Η Marie Krogh εκδήλωσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη θεραπεία. Όντας και η ίδια γιατρός, είχε γίνει το 1914 η τέταρτη Δανή που απέκτησε διδακτορικό δίπλωμα στην ιατρική. Ήταν ερευνήτρια με δικό της ιατρείο και είχε αρκετούς ασθενείς με διαβήτη τύπου 1.

Η ίδια η Marie Krogh είχε διαβήτη τύπου 2. Η Marie ήταν εκείνη που πρότεινε να επικοινωνήσει ο σύζυγός της με το Πανεπιστήμιο του Τορόντο όπου είχε παραχθεί το πρώτο σωτήριο εκχύλισμα ινσουλίνης.

Άδεια για την παρασκευή ινσουλίνης

Κατά την παραμονή του ζευγαριού στις Ηνωμένες Πολιτείες ο August Krogh έγραψε στον καθηγητή Macleod, επικεφαλής του ινστιτούτου στο Τορόντο, όπου είχε παραχθεί το πρώτο εκχύλισμα ινσουλίνης.

Το γράμμα έτυχε θερμής υποδοχής. Ύστερα από μια συνάντηση στο Τορόντο, το ζευγάρι επέστρεψε στην Κοπεγχάγη τον Δεκέμβριο του 1922 με άδεια για την παρασκευή και πώληση της ζωτικής σημασίας ινσουλίνης στη Σκανδιναβία. Ο August Krogh ίδρυσε την εταιρεία Nordisk Insulinlaboratorium σε συνεργασία με το δανό ιατρό Hans Christian Hagedorn. Και με την οικονομική υποστήριξη του δανού φαρμακοποιού August Kongsted.

Hans Christian Hagedorn (1888-1971)

Σε ένα γράμμα που έστειλε από τις Ηνωμένες Πολιτείες στο συνάδελφό της στην Κοπεγχάγη Δρ Hans Christian Hagedorn, ο οποίος είχε αναπτύξει μαζί με το φαρμακοποιό Norman Jensen μια υψηλής ακρίβειας μέθοδο για τη μέτρηση του σακχάρου αίματος, η Marie Krogh έγραψε: «Πιστεύω ότι αυτό το παρασκεύασμα θα σε ενδιαφέρει, έπεισα λοιπόν το σύζυγό μου να γράψει στον Δρ Macleod στο Τορόντο και να τον ρωτήσει αν είναι δυνατόν να μάθει τη μέθοδο παρασκευής του, κάτι που θα σας δώσει τη δυνατότητα να κάνετε πειράματα με αυτό στη Δανία. Αυτή η ιδέα άρεσε στον Hagedorn.

Novo Nordisk

Η πρώτη ινσουλίνη

Την επόμενη ημέρα μετά την επιστροφή του ζευγαριού στην Κοπεγχάγη, οι Krogh και Hagedorn αποφάσισαν ότι χρειαζόταν εντατική έρευνα. Τα πρώτα πειράματα έγιναν στην οικία του Hagedorn και στο ινστιτούτο Krogh, στο Εργαστήριο Ζωοφυσιολογίας. Αμέσως μετά – στις 21 Δεκεμβρίου 1922 – οι δύο άνδρες κατάφεραν να εξαγάγουν μια μικρή ποσότητα ινσουλίνης από πάγκρεας βοοειδών. Αυτό ενθουσίασε τους Krogh και Hagedorn. Την άνοιξη του 1923, ασθενείς θεραπεύτηκαν για πρώτη φορά με ινσουλίνη που παρασκεύασαν οι Krogh και Hagedorn.

Ο Hagedorn σταμάτησε να ασκεί την ιατρική, προκειμένου να γίνει επικεφαλής του εργαστηρίου, που ονομάστηκε Nordisk Insulinlaboratorium. Ταυτόχρονα, κυκλοφόρησαν το πρώτο σκανδιναβικό προϊόν ινσουλίνης. Έτσι πραγματοποιήθηκε η ίδρυση της εταιρείας Nordisk Insulinlaboratorium ενώ το έτος 1923 θεωρείται σήμερα ως το έτος ίδρυσης της Novo Nordisk.

Ένα τιμητικό διδακτορικό δίπλωμα

Τις επόμενες δεκαετίες, ο Hagedorn βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της καταπολέμησης του διαβήτη με συνεχείς καινοτομίες. Το 1932 αυτός και ο August Krogh ίδρυσαν το φημισμένο Steno Memorial Hospital, κέντρο έρευνας και θεραπείας για άτομα με διαβήτη. Το 1936 αυτός και ο Norman Jensen ανακάλυψαν την πρωταμίνη, μία ουσία που μπορεί να παρατείνει την επίδραση της ινσουλίνης, ανακάλυψη που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση.

Αργότερα, η πρωταμίνη προστέθηκε σε μία ινσουλίνη που φέρει το όνομα του Hagedorn. Δηλαδή την ουδέτερη πρωταμίνη Hagedorn ή ινσουλίνη NPH. Αναπτύχθηκε στο Nordisk Insulinlaboratorium το 1946. Επίσης, το 1978 πήρε το όνομά του και μία ερευνητική μονάδα στο Steno Memorial Hospital.

Στην 50ή επέτειο της ανακάλυψης της ινσουλίνης ο Hagedorn βρισκόταν ανάμεσα στους επιστήμονες που θα λάμβαναν τιμητικά διδακτορικά διπλώματα από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο όπου ανακαλύφθηκε η ινσουλίνη το 1921. Ο Hagedorn πέθανε το 1971 – πριν μπορέσει να αποδεχτεί αυτή την τιμή.

August Kongsted (1870-1939)

Ο φαρμακοποιός August Kongsted, ιδιοκτήτης της φαρμακευτικής εταιρείας Løvens kemiske Fabrik (Leo Pharmaceutical Products) εξασφάλισε τα απαραίτητα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της. Την ίδρυση της Nordisk Insulinlaboratorium το 1923.

Το Δεκέμβριο του 1922 τον πλησίασαν οι August Krogh και Hans Christian Hagedorn. Χρειάζονταν χρήματα για να κάνουν έρευνα για την ινσουλίνη. Ο Kongsted προσφέρθηκε να χρηματοδοτήσει την έρευνα και να τους βοηθήσει να ξεκινήσουν την παραγωγή. Ως αντάλλαγμα, ζήτησε το πρώτο προϊόν ινσουλίνης που θα παρήγαγαν να ονομαστεί Leo. Δηλαδή λιοντάρι στα λατινικά.

Τα πειράματα άρχισαν και την άνοιξη του 1923, οι Krogh και Hagedorn κατάφεραν να κυκλοφορήσουν την ινσουλίνη Leo. Το πρώτο προϊόν ινσουλίνης στη Σκανδιναβία. Το 1924 η εταιρεία ήταν οργανωμένη σαν ανεξάρτητος οργανισμός. Όταν έγινε και ο Kongsted μέλος της διοίκησης όπως οι Hagedorn και Krogh.

Harald and Thorvald Pedersen (1878 – 1966 και 1887 – 1961)

Όταν οι Krogh και Hagedorn άρχισαν να παρασκευάζουν ινσουλίνη στο Nordisk το 1923 συμφώνησαν ότι ο Harald Pedersen ήταν ο κατάλληλος να κατασκευάσει τα μηχανήματα που χρειάζονταν για την παραγωγή ινσουλίνης. Ο Harald Pedersen ο οποίος ήταν αρχικά σιδηρουργός και αργότερα έγινε μηχανουργός υπήρξε ένας ασυνήθιστα ταλαντούχος εφευρέτης. Μετά την απώλεια του ενός ματιού του σε εργατικό ατύχημα, εργάστηκε για τον Krogh για αρκετά χρόνια ως διευθυντής του μηχανουργείου στο Εργαστήριο Ζωοφυσιολογίας. Ο αδελφός του Harald, Thorvald Pedersen, ήταν φαρμακοποιός και εργαζόταν στη δανική εταιρεία Dansk Soyakagefabrik όταν τον προσέλαβε η Nordisk το φθινόπωρο του 1923 για να αναλύσει τις χημικές διεργασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή ινσουλίνης.

Ωστόσο, οι δύο αδελφοί δεν εργάστηκαν για την Nordisk για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο Thorvald Pedersen δεν είχε καλή σχέση με τον Hagedorn και τον Απρίλιο του 1924 η κατάσταση κορυφώθηκε και ο Hagedorn τον απέλυσε. Πιστός στον αδελφό του, ο Harald Pedersen αποφάσισε να υποβάλει την παραίτησή του στον Krogh. Παρόλο που του άρεσε να εργάζεται γι’ αυτόν.

Οι δύο αδελφοί δημιουργούν την δική τους εταιρεία

Οι δύο αδελφοί αποφάσισαν να προσπαθήσουν να παρασκευάσουν οι ίδιοι ινσουλίνη. Συνεργάστηκαν άψογα και την άνοιξη του 1924 κατάφεραν να παραγάγουν ένα σταθερό υγρό προϊόν ινσουλίνης, το οποίο ονόμασαν ινσουλίνη Novo. Ταυτόχρονα, ο Harald Pedersen σχεδίασε μία ειδική σύριγγα. Η σύριγγα Novo διασφάλιζε στους ασθενείς την δυνατότητα να χορηγούν ινσουλίνη στον εαυτό τους με ένεση. Με άνετο και σωστό τρόπο. Οι αδελφοί ήταν έτοιμοι να κυκλοφορήσουν τα προϊόντα τους στην αγορά. Αλλά είχαν αμφιβολίες σχετικά με το αν θα μπορούσαν να αναλάβουν την εμπορία οι ίδιοι. Για το λόγο αυτό επικοινώνησαν με την Nordisk για να προσφέρουν μία μορφή συνεργασίας. Ωστόσο, οι Krogh και Hagedorn απέρριψαν την προσφορά και οι δύο αδελφοί αποφάσισαν να ενεργήσουν μόνοι τους.

Οι αδελφοί ονόμασαν την εταιρεία τους Novo Terapeutisk Laboratorium. Στις 16 Φεβρουαρίου 1925 έστειλαν μία εισαγωγική επιστολή στους Δανούς φαρμακοποιούς, με την οποία τους ενημέρωναν ότι η ινσουλίνη Novo και η σύριγγα Novo ήταν πλέον διαθέσιμες προς πώληση.