Blog

Το clawback που προκύπτει από τον ανεπαρκή προϋπολογισμό για την υγεία δημιουργεί προβλήματα σε όλη τη φαρμακοβιομηχανία καινοτόμων και μη καινοτόμων φαρμάκων. Αυτό αποδεικνύεται από τις πληροφορίες που λάβαμε ότι και μη καινοτόμα φάρμακα (γενόσημα) υπάρχει σκέψη να αποσυρθούν από την αγορά.

Επίσης, αποδεικνύεται από τα τελευταία 10 χρόνια, στα οποία πάνω από 3.900 κωδικοί ΕΟΦ έχουν αποσυρθεί από την αγορά, η πλειονότητα των οποίων (το 75% ) είναι χαμηλού κόστους (κάτω των 10 ευρώ). Αυτό είναι η απόδειξη ότι το clawback πλήττει σοβαρά το σύνολο της της φαρμακοβιομηχανίας.

Η διαπραγμάτευση η οποία αποτελεί  “εργαλείο” ελέγχου και μείωσης του κόστους της φαρμακευτικής δαπάνης εξαντλείται μόνο στα καινοτόμα φάρμακα ή πιο ορθά στα φάρμακα υπό προστασία (πατέντα)  πιέζοντας ασφυκτικά τις εταιρείες που τα αντιπροσωπεύουν και δημιουργώντας επιπλέον καθυστερήσεις στην εισαγωγή των σκευασμάτων στην αγορά και κατ’ επέκταση στην πρόσβαση των ασθενών σε αυτά. Καθυστερήσεις που, συμφωνα με τη μελέτη της ΕFPIA, είναι πάνω από 12 μήνες, ενώ ταυτόχρονα παρατηρείται  και “απροθυμία” των εταιρειών να εισάγουν καινοτόμα φάρμακα στην ελληνική αγορά. Και αυτό γιατί σύμφωνα με τη νομοθεσία (rebate & clawback ) οι επιστροφές που καλούνται να πληρώσουν από το πρώτο τεμάχιο πώλησης oι φαρμακοβιομηχανίες ανέρχονται στο 50%  (19% rebate και 43% clawback) καταλήγοντας έτσι οι αναγκαστικές εκπτώσεις να είναι άνω του 60%.

Οπως υποστηρίζουν στελέχη της αγοράς, η καθ ομολογία επιτυχημένη προσπάθεια της Επιτροπής Διαπραγμάτευσης  και ειδικότερα της προέδρου της Επιτροπής για περιστολή της Φαρμακευτικής Δαπάνης μέσω εκπτώσεων κατά τη διαπραγμάτευση, δεν αρκεί, γιατί σε ένα μεγάλο τμήμα δαπάνης δεν λαμβάνεται κανένα απολύτως μέτρο μείωσης της δαπάνης που προκαλούν. 

Ωστόσο, μείζον θέμα αποτελεί η άρνηση της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας να δει και να αντιληφθεί την ανάγκη επιπλέον χρηματοδότησης της φαρμακευτικής δαπάνης και η πίεση που δέχεται από το Υπουργείο Οικονομικών να παραμείνει ο προϋπολογισμός σε αυτό το ελλιπές επίπεδο.

Τα “λογιστικά” τερτίπια μετατροπής του clawback σε έκπτωση, δεν αποτελούν και δεν μπορούν να αποτελέσουν μακροπρόθεσμη λύση στο πρόβλημα που είναι διαπιστωμένο για πάνω από μία δεκαετία- ο αυθαίρετα ορισμένος, χαμηλός προϋπολογισμός- τονίζουν στελέχη της αγοράς. Και αυτό γιατί σύμφωνα και με την τοποθέτηση του Υπουργού “ότι όλοι κρυφτήκαμε πίσω από το clawback”, το μετατρέψαμε σε εργαλείο αυθαίρετης και μη ορθολογικής χρήσης καινοτόμων φαρμάκων και “βρήκαμε” την πιο “καινοτόμο” λύση χρηματοδότησης της δαπάνης-αλλά  για πόσο  ακόμα την ανεπάρκεια του κράτους θα καλύπτει η φάρμακοβιομηχανία; για πόσο η υγεία των πολιτών θα στηρίζεται σε εύθραυστα και πλημμελή μέτρα; για πόσο ακόμα θα αντέχει η Φάρμακοβιομηχανία να χρηματοδοτεί το Φάρμακο;

Το μέτρο δούλεψε στην κρίση αλλά δεν αποτελεί βιώσιμη λύση ελέγχου και εξορθολογισμού της δαπάνης. Αυτό μπορεί  κανείς να το δει εύκολα ανατρέχοντας στα στοιχεία της αγοράς, όπως αυτά που δημοσιεύονται από τον ΙΟΒΕ και παρατηρώντας ότι η εισαγωγή του clawback στη νοσοκομειακή αγορά υπερδιπλασίασε τη φαρμακευτική δαπάνη, ενώ στην ιδιωτική αγορά μέσα σε μια δεκαετία επανήλθε η Φαρμακευτική Δαπάνη στο ύψος του 2009 -10 επιβαρύνοντας αφενός μεν την φαρμακοβιομηχανία, αφετέρου τους ασθενείς με αυξημένες συμμετοχές (out of pocket).

Μέτρα, τα οποία αποσκοπούν στον εξορθολογισμό της δαπάνης, όπως η συνταγογράφηση ανασφάλιστων από τις δημόσιες δομές και η κατάργηση της εξίσωσης ασφαλιστικής τιμής με λιανική τιμή στα γενόσημα, και τα οποία σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας μπορούν και θα δημιουργήσουν εξοικονόμηση στο σύστημα είτε εφαρμόστηκαν με πολύ μεγάλη καθυστέρηση  (6 μήνες η συνταγογραφηση από τις δημόσιες δομές) είτε δεν έχουν εφαρμοστεί ακόμα (κατάργηση της εξίσωσης ασφαλιστικής τιμής με λιανική ). To τελευταίο, που κατά πληροφορίες ήταν να εφαρμοστεί από την ερχόμενη Δευτέρα δημιουργώντας εξοικονόμηση στο σύστημα, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, της τάξεως των 170-180 εκατ. ευρώ στο εξάμηνο, τελικά δεν θα υλοποιηθει, με βάση τη χθεσινη αιφνίδια απόφαση του Υπουργού Υγείας να μην εφαρμόσει τον κατάλογο αποζημιουμένων φαρμάκων, όπως αυτός προέκυψε από την επεξεργασία των αρμοδίων φορέων.

Από αυτά, τα 170-180 εκατ. ευρώ, πάνω από τα μισά, οφείλονται στις διαφορές μεταξύ ασφαλιστικής τιμής και λιανικής τιμής καινοτόμων ή off patent προϊόντων. Τα υπόλοιπα θα αφορούν εάν εφαρμοστεί η νομοθεσία τα γενόσημα. Οπως τονίζουν στελέχη της φαρμακευτικής αγοράς, η πρόσφατη απόφαση του Υπουργού περί μη εφαρμογής του αναθεωρημένου καταλόγου αποζημιούμενων φαρμάκων ωφελεί μεν τους ασθενείς από ένα επιπλέον έξοδο, τους στερεί όμως παράλληλα από την πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα που για πρώτη φορά μπήκαν στον κατάλογο αποζημιούμενων φαρμάκων, ενώ αναιρεί τη δουλειά που έχει συντελεστεί στην Επιτροπή Διαποραγμάτευσης και δημιουργεί τεράστια προβλήματα στη φαρμακοβιομηχανία, η οποία προετοιμάστηκε για να μπορεί να διαθέσει τα σκευάσματα αυτά στην ελληνική αγορά. Και μάλιστα δημιουργώντας εξοικονομήσεις στο σύστημα υγείας, αντιμετωπίζοντας μη ικανοποιούμενες ιατρικές ανάγκες και δίνοντας σημαντικά ποστά έκπτωσης κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης.

Στο πλαίσιο αυτό, επισημαίνεται ότι η παρέμβαση του Υπουργού δεν είναι προς την κατεύθυνση της προβλεψιμότητας που απαιτείται στο επιχειρείν και επιπλέον όλων των άλλων δημιουργεί προβλήματα που έχουν να κάνουν με την ανταγωνιστικότητα, διαιρώντας τη φαρμακευτική αγορά για μια ακόμη φορά. 

Επανερχόμαστε στο άρθρο του Iatronet (Τα σύκα σύκα και η σκάφη σκάφη στην αγορά του φαρμάκου)-οι εταιρείες αναρωτιούνται πότε επιτέλους  τα κρατικά όργανα θα αναλάβουν την ευθύνη του ρόλου τους.

Μοχλός πίεσης και οι πρεσβείες

Κατά πληροφορίες, πρεσβείες από όλα τα κράτη και από τις μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου, με επιστολές τους προς το Υπουργείο Υγείας ζητούν πολιτική λύση στο θέμα των αναγκαστικών επιστροφών και όχι μόνο.

Η ενδεδειγμενη και απαραίτητη λύση μπορεί να έρθει με ενίσχυση του προϋπολογισμού-για να γίνει αυτό πρέπει το υπουργείο να αναγνωρίσει τις αυξημένες ανάγκες για φαρμακευτική περίθαλψη, το υπουργείο Οικονομικών να καταλάβει ότι το Φάρμακο αποτελεί επένδυση για τους πολίτες και όχι δαπάνη και βέβαια, να αλλάξει η υπάρχουσα αντίληψη στην Κυβέρνηση αλλά και την μείζονα και ελάσσονα αντιπολίτευση ότι οποιαδήποτε αύξηση του προϋπολογισμού για το Φάρμακο είναι “σκάνδαλο” αλλά αποτελεί υποχρέωση κάθε ευνομουμενης πολιτείας να φροντίζει τους πολίτες.
Η αύξηση του προϋπολογισμού για τα Φάρμακο είναι προϋπόθεση εφαρμογής οποιουδήποτε άλλου μέτρου για τον εξορθολογισμο των δαπανών στην υγεία και δεν αποτελούν “δώρο” στη φαρμακοβιομηχανία.

Επιπρόσθετα να γίνει κατανοητό ότι βάλλεται η αγορά των καινοτόμων, που όπως σημαίνει και η λέξη έχουν τα χαρακτηριστικά, τις δράσεις, την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα για να καλύψουν ανάγκες που μέχρι τώρα δεν καλύπτουν υπάρχουσες θεραπείες (unmet medical needs)